Şofben Nedir? Nasıl Çalışır?
Şofben; evlerimizin, iş yerlerimizin veya otel tarzı yerlerin banyo ve mutfaklarında sıcak su elde etmek için kullandığımız cihazlardır. Şofbenler, gazlı ya da elektrikli olarak iki çeşitte yapılmaktadır. Bu yazımızda gazla çalışan şofbenleri incelemiş olacağız. Bir başka yazımız olan Ani Su Isıtıcılarında ise elektrikli olan şofbenleri de ele alacağız.
Şofben Nasıl Çalışır?
Şofbeni çalıştırmak için gaz girişinden içeriye gazın ve soğuk su girişinden de suyun girmesi gerekir. Şofben tüpgazlı ise gazı dedantörden açarız. Doğalgaz kullanıyorsak doğalgaz vanasını açarız. Soğuk su giriş vanası da açık olmalı ki şofbene su girebilsin. Bu sırada sıcak su çıkışı kapalı olmalıdır. Gaz kumanda düğmesini çevirip çakmak konumuna aldığımızda düğme çakmak sivicine basarak bu anahtarı kapatır. Böylece pil üzerinden elektrik alan ateşleme bobini manyetolu bir çakmağın çakması gibi çakmak bujisine bir elektrik akımı gönderir.
İlginizi Çekebilir: Biyogaz Nedir? Biyogaz Üretimi
Bujinin çakması ile yanında bulunan pilot tutuşur ve mum şeklinde alev yanar. Özellikle ilk kullanımda ya da tüpü yeni değiştirdiğimizde hemen yanmayabilir. Bu durum normaldir. Düğmeyi biraz çakmak konumunda beklettikten sonra işlemi tekrarlamamız gerekir. Pilot denilen yer tutuştuktan sonra düğme bu konumda biraz bekletilir. Bunun nedeni pilotun yanması ile termo elemanın ısınması gerekir. Isınan termo elemanın sıcaklığı baca sensörü üzerinden geçerek magnet bobinin milini itmiş konumda tutar. Gaz buradan geçebilir hale gelir. Fakat şofbenin yanması için su yolunun ve gaz yolunun tam açılması gerekir. Bunun için gaz kumanda düğmesi alev konumuna alınır.
Su grubu kapağının altında bulunan ventil mili suyun basıncı ile diyaframı ittirerek su yolunu açık tutar. Sıcak su musluğu açıldığında yanma odasında brülör denilen yer tutuşacak ve şofben çalışacaktır. Sıcak su kapatıldığında da brülör söner fakat pilot yanmaya devam edeceği için sıcak su musluğu tekrar açıldığında şofben yine yanmaya devam eder. Şofbenlerin kısımları modeline göre bazı değişiklikler göstermekle beraber genel olarak aşağıda yazılı olan parçalardan oluşurlar.
- Şofbenin gövde sacı
- Pilot alevi gözleme deliği
- Gaz kumanda düğmesi
- Su selektör düğmesi
- Brülör
- Ön gövde montaj klipsi
- Piezo çakmak
- Emniyet valfi
- Magnet bobin
- Arka duvar sacı
- Bağlantı ağzı (Sıcak su çıkışı)
- Gaz hortumu bağlantı ağzı
- Bağlantı ağzı (Soğuk su girişi)
Elektronik ateşlemeli şofbenlerde piezo çakmağın yerine termostat, mikrosiviç, ateşleme ünitesi ve pil yuvası bulunmaktadır.
Şofben Elektrik Devresi
Yukarıdaki devre, elektronik ateşlemeli şofbenlere ait ateşleme devresidir. Devre enerjisini bir pil üzerinden almaktadır. Pilin artı kutbu sivic, eksi kutbu da gövde üzerinden devresini tamamlar. Gaz kumanda düğmesi çakmak konumuna alındığında sivicin üzerine basarak bobine akımın gitmesini sağlar. Bobinde oluşan zıt e.m.k ve manyetik alanın etkisi ile çakmak bujisinde kıvılcım atlaması olur. Kıvılcım pilotun ağzından çıkan gaza temas ettiği için alev çıkar. Akım devresini çakmak bujisinin kıvılcımı ile gövde üzerinden tamamlar. Devredeki pil 1 yılda bir değiştirilmelidir.
