Triger (Zaman) Kayışı Nedir? Ne İşe Yarar?

Bu yazımızda triger kayışı diğer adıyla zaman kayışını açıklayacağız. Triger kayışı; diğer kayışlar gibi arabalarda güç aktarımını sağlamak için kullanılır. Triger kayışları, diğer kayışlardan farklı olarak bu kayışların üzerinde dişler vardır. Bu yüzden bunlara ayrıca dişli kayış da denilmektedir. Bu dişler kasnak üzerinde açılan oluklara geçmektedir. Güç aktarımı sırasında ise üzerinde yer alan dişleri sayesinde kasnakla arasında bir kayma olmamaktadır. Böylelikle sabit açısal hızda hassas güç aktarımını sağlamaktadır. Gürültüsüz çalışması, küçük çaplı kasnaklarda bile kullanılabilmesi, gıda ve sağlık sektöründe, ofis makinalarında kendine geniş kullanım alanı bulmasına sebep olmuştur.

Dişli kayışlar (Triger kayışlar) herhangi bir hız sınırlaması olmaksızın çalışabilirler. Buna karşın darbeli ve beklenmeyen bir yükle karşılaşıldığında kayma hareketi yapamadığı için emniyet görevini yapamamaktadır. Dişli kayışlarda çekme işini yapan çelik teller ya da bir ip doku, ince bir kauçuk tabaka içine yerleştirilmiştir. Bu eleman üzerine neopren adı verilen sentetik kauçuk dökülerek eşit aralıklı dişler meydana getirilir.

İlginizi Çekebilir » Avans Ayarı Nedir? Nasıl Yapılır?

Dişli kayışların ölçüleri ISO 5294/ TSE 5160 standartlarında belirlenmiştir. İlk dişli kayışların dişleri trapez şeklindeydi. Zamanlama kayışı da denilen bu kayışların profillerinde dişlerin yan kısımları düz çizgidir. 150 kW’a kadar güç aktrabilen bu kayışın ölçüleri inch ölçülerine göre belirlenmiştir. Adım kodu MXL, XL, L, H, XH, XXH ile belirtilen bu kayışın ölçüleri tablolardan görülmektedir.

Trapez profilinde yuvarlatmalara gidilerek HTD kayışı olarak bilinen kayışlar elde edilmiştir. Diş yüzeyi daha büyük olduğundan 1000kW’a kadar güç aktarabilmektedir. Metrik adımla (3,5,8,10,14,20mm) temsil edilir. HTD profilinde değişiklik yapılarak GT (Gates Powergrip) ile isimlendirilen yuvarlaklığı düzeltilmiş dişli kayış imal edilmiştir. 600 kW’a kadar güç aktarabilen bu kayışlar 2, 3 ve 5 mm adımda imal edilir. Bu kayış diğerlerine göre daha yüksek hassasiyet sağlar. Dişli kayışları adım ve uzunluklarına göre simgelenir.

İlginizi Çekebilir » Hibrit Araba Nasıl Çalışır? Özellikleri Nelerdir?

Dişli kayış kasnakları hafif işletme koşulları altında çalıştıklarından genel olarak alüminyum, pirinç, çinko alaşımı gibi hafif malzemelerden veya plastikten yapılırlar. Bazı hallerde Çelik veya dökme demirdende imal edilirler. Hafif metalden yapıldığı durumlarda dökme demir veya çelikten yapılan konik göbekler civatalar vasıtasıyla kasnağa bağlanırlar.