Kalibrasyon Nedir? Nasıl Yapılır? Ne İşe Yarar?
Kalibrasyon Nedir?
Kalibrasyon, bir ölçme aletini doğru bir biçimde işlem yapabilmesi için bir veya daha fazla standarda göre kontrol etme, ölçümleme, derecelendirme anlamına gelen bir uygulamadır. Kalibrasyon, belirlenmiş koşullar altında, ölçme sisteminin veya ölçme cihazının gösterdiği değerler ile gösterilen değerlerle ölçülen büyüklüğün bunlara karşılık geldiği bilinen değerleri arasındaki ilişkiyi belirleyen işlemler dizisi olarak tanımlanmaktadır.
Kalibrasyon Ne İşe Yarar?
Ölçme ya da kontrol amacıyla kullanılan cihazların, yetkili ve akredite bir laboratuvar tarafından, doğruluğu ve izlenebilirliliği bilinen bir kalibratöre göre kıyaslama yapılarak, cihazın ölçme ya da kontrol yeteneğinin ölçülmesidir. Kalibrasyondaki amaç ölçümlerdeki hata miktarını belirlemektir.
Ölçme aleti, tek başına yada diğer ekipmanlarla birlikte, bir ölçümü gerçekleştirmek için tasarlanmış cihazdır. Ölçü aletlerinin özelliklerine ve kullanım şartlarına göre değişiklik gösteren periyotlarla kalibrasyon yapılması gerekmektedir. Ayarlama, bir ölçü aletinin sapmasının verilen sınırlar içinde kalacak şekilde giderilmesi işlemidir.
Ayrıca Bakınız » Servo Motor Nedir? Nasıl Çalışır? Özellikleri Nelerdir?
Teknolojinin gelişmesi ile birlikte ölçülerden beklentilerde artmış ve her alanda olduğu gibi ölçü ile uğraşan metrolojide (ölçüm bilimi) “kalite” daha önemli bir kavram haline gelmiştir. Bir ürünün kalitesinden bahsedildiği zaman ürünün kullanıma uygunluğu ve ihtiyaçları karşılama özellikleri ön plana çıkmaktadır. Kalibrasyon sonuçları; Kalibrasyon sertifikaları, kalibrasyon raporları olarak adlandırılan dokümanlar vasıtasıyla kaydedilir.
Kalibrasyon Nasıl Yapılır?
Kalibrasyon çeşitli standartlara göre yapılmaktadır. Bu amaçla çeşitli önceden kalibre edilmiş ve doğruluğu kesin olacak şekilde bilinen kalibrasyon sistemleri kullanılır. İstenen kalitenin sağlanması için, kaliteyi doğrudan etkileyen noktalarda yapılan ölçümlerin her zaman belli bir doğrulukta olması gerekir. ISO 9001 standardı gereği yapılan ölçme işlemlerinin doğruluğundan emin olunabilmesi için cihaz veya ekipmanların kalibrasyonları yaptırılmalı ve işlemlerin rutinleştirilmesi için bir sistem oluşturulmalıdır.
Ayrıca Bakınız » Altimetre Nedir? Nasıl Çalışır? Ne İşe Yarar?
Ölçü büyüklüğü uzunluk, açı ve sıcaklık gibi ölçülebilen fiziksel bir büyüklüktür ve ölçme yöntemleri ile belirlenebilen ve rastlantıdan bağımsız fiziksel gerçektir. Ölçü değerleri, kaçınılamayan ölçü sapmaları nedeniyle olasılık hesapları kurallarına göre teorik ortalama değer çevresinde dağılır. Bu değer, ölçü sonucunun umut değeridir. Ölçü sonucu, ölçü değerlerinden fiziksel ve matematiksel ilişkiler ile türetilir ve bir ölçü birimi ile tanımlanan sayı ile ifade edilir.
Bir ürünün kalitesi, kalite sistemi içinde yürütülen ve gerektiğinde ürünün kalitesi ile ilgili tüm gereklilikleri yerine getirdiğini gösteren tüm planlı ve sistematik faaliyetler olarak tanımlan kalite güvence sistemi içinde gerçekleştirilir. Kalite güvence sistemi içinde bir ürünün kalitesi hakkında karar vermek için başvurulan temel kriter standartlardır. Standart, bir fikir birliği sonucunda oluşturulmuş olan bir ürün, hizmet yada yönteme ilişkin gereklilikleri tanımlayan ve yetkili bir organ tarafından verilmesi mümkün olan bir dokümandır.
