Volan Nedir? Ne İşe Yarar?
Volan, aktarma organları içerisinde yüksek eylemsizlik momentine sahip oldukça ağır bir elemandır. İçten yanmalı motorların dışında da bir çok alanda kullanılır. En temel amacı, dönen mekanizmalarda dönme hareketin devamlılığını sağlamaktır. İçten yanmalı motorlarda pistonlardaki her patlama esnasında ortaya çıkan enerjiyi muhafaza eder ve düzensiz olan hareketi bir miktar daha düzenli hale getirir.
Volan, genellikle krank miline doğrudan bağlıdır. Motor hareketi devam ettikçe onunla birlikte dönmeye devam eder. Debriyaj, volanın üzerine monte edilir. Debriyaj baskı komplesi sürekli volan ile birlikte hareket ederken, debriyaj diski yalnızca kavrama pozisyonunda sistemle birlikte hareket eder. Ayırma pozisyonunda ise durağan hale geçer.
Önerilen Yazı » G Kuvveti Nedir? Ne Yapar? Zararları Nelerdir?
Volan Ne İşe Yarar?
Volan iş zamanında bir kısım enerjiyi üzerine alarak, diğer zamanlarda pistonların kolayca ölü noktaları aşmasını sağlar. Özellikle ateşleme aralığı fazla olan dört veya daha az silindirli motorlarda volana düşen iş daha fazladır. Volan, kavramaya yataklık eder ve kavrama diskine hareket veren bir kavrama parçası olarak da görev yapar. Ayrıca volanın üzerinde bulunan volan dişlisi yardımıyla motora ilk hareket verilir. Volan, krank şaft volan flanşına volan cıvatalarıyla bağlanır. Motorun bütün devirlerinde krank şaftın düzgün ve dengeli dönüşünü sağlar. Krank şaft ile beraber statik ve dinamik dengesi yapılan volan krank şafta bağlanır.
Volan Neden Kullanılır?
Volanların kullanılmasının nedeni, iş zamanında silindirler içinde gazlar tarafından üretilen enerjiyi depo etmek ve dört stroklu makinelerde egzoz, emme ve sıkıştırma; iki stroklu makinelerde ise sadece sıkıştırma stroku sırasında gazlar tarafından silindir içinde bir güç değişimi oluşturulmadığı anda, bu enerjiyi krank şafta vermektir. Genel olarak, hızı artmaya başladığında volan enerji toplar, hızı azalmaya başladığı sırada ise bu enerjiyi krank şafta verir. Bu bakımdan, volan kullanılmasının nedenlerinden biri de krank şaft devir sayısının sabit tutulması isteğidir.
Önerilen Yazı » Dinamo Nedir? Nasıl Çalışır? Ne İşe Yarar?
Volanın Yapısı Nasıldır?
Krank mili ile beraber statik ve dinamik dengesi yapılan volan, krank miline flaşla volan cıvatalarıyla bağlanır. Krank miline bir pozisyonda bağlanan volanı söküp takmalarda aynı pozisyonda bağlanabilmesi için, bazı firmalarda merkezlene pimleri yapılmışsa da, sökülmeden önce işaretlenmelidir. Krank miline bağlanmış volan, bu tip volanlar sürtünmeli tip kavramalarda kullanılır.
Volanlar genellikle grafitli dökme demirden veya dövme çelikten yapılır. Dış tarafına da volan dişlisi denilen çelik bir çember dişlisi geçirilmiştir. Marş motorunun pinyon dişlisi bu dişli ile karşılaşarak, motora ilk hareket verilir.
Hidrolik kavramalı araçlarda, tork konvertör standart tip volanın yerini almıştır. Kavrama, baskı plakasına sürtünme yüzeyi temin etmesi dışında volanın diğer görevlerini yapar. Tork konvertör, krank milindeki flanşa tespit edilir. Bu tip volanlarda volan dişlisi konvertör bağlantı sacına vida veya kaynak vasıtasıyla tespit edilmiştir. Bu dişli standart volanlarda olduğu gibi, marş motoru dişlisiyle kavraştırılarak motora ilk hareket verilir.
