Mıknatıs Nedir? Manyetizma Nedir? Çeşitleri ve Özellikleri
Manyetizma Nedir?
Mıknatıs kavramının daha iyi anlaşılması için onu ortaya çıkaran ortam koşullarını da kısaca bahsetmek istedik. Fiziksel bir kavram olan manyetizma terimi mıknatıslar ve mıknatısların oluşturduğu manyetik alanı belirtmek için kullanılan bir terim anlamlı sözcüktür.
Ayrıca manyetizma fiziğin alt dallarından birisi olarak da kullanılmaktadır. Buradaki manyetizma sözcüğünün belirtmek istediği şey ise mıknatıs özelliği gösteren maddeleri incelemek, özelliklerini ortaya çıkarmak ve birbirlerine olan farklılıklarını bularak mıknatıs özelliği gösteren maddeleri farklı kategorilerde gruplandırmaktır.
Önerilen Yazı » Manyetik Koruma Nedir? Nasıl Yapılır? Ne İşe Yarar?
Mıknatıs Nedir?
Mıknatıslar doğada bulunabilen ya da teknolojik imkanlarla insanlar tarafından üretilebilen; demir, kobalt gibi metalleri kendisine çeken yani bir çekme kuvveti bulunan maddelere verdiğimiz isimdir.
Mıknatısların özelliklerini şöyle sıralayabiliriz.
- Çeşitli metalleri kendilerine çektiklerine göre, hepimizin de anlayabileceği gibi tüm mıknatıslar bir manyetik alan oluşturur.
- Yukarıda da belirttiğimiz gibi yalnızca ve yalnızca metalleri kendilerine çekebilirler. Manyetik alanları yalnızca bu maddelerde etki göstermektedir.
- Tüm metalleri, oluşturdukları manyetik alana dahil edemezler. Yalnızca demir, kobalt ve nikel gibi maddeleri kendilerine çekebilirler ve manyetik alanlarına dahil edebilirler. Ayrıca mıknatısların etki edebildikleri bu metallere özel bir isim takılmıştır. Bu isim ise “ferromanyetik”tir.
- Ayrıca mıknatısların bir özkütleleri vardır. Bu da 2.7 olarak hesaplanmıştır.
Mıknatıs Çeşitleri Nelerdir?
Mıknatıslar kendi aralarında ikiye ayrılırlar.
Elektromıknatıslar
Bu mıknatıs çeşidinin özelliği sarmal şeklindedir ve bir telin iki ucuna da dokunarak elektromanyetik bir alan oluşturması amaçlanmıştır.
Bu mıknatıslar yapıları gereği yalnızca elektrikle temas halinde olduklarında mıknatıs özelliğine sahiptirler. Onun dışında kesinlikle ama kesinlikle bir elektromanyetik alan oluşturmazlar ve mıknatıs özelliği göstermezler.
Ayrıca bu mıknatısların, mıknatıs özelliğinin arttırılabilmesi için sarmalın ortasına mıknatıstan etkilenen bir madde konulması yeterli olacaktır.
Önerilen Yazı » Pusula Nedir? Nasıl Çalışır? Ne İşe Yarar?
Sabit Mıknatıslar
Bunların adından da anlaşılacağı üzere normal çevremizde gördüğümüz mıknatıslardır. Mıknatıs özelliklerini gösterebilmeleri ya da manyetik alan oluşturmaları için herhangi bir etki altında kalmalarına ya da bir maddeye ihtiyaçları yoktur.
Bu mıknatıslar hepimizin çok kullandığı hoparlörler, motorlar, buzdolapları, mikrofonlarda kullanılmaktadırlar.
Manyetizmanın en çok kullanıldığı ürünlerden birisi de pusulalardır. Bildiğiniz gibi pusulalar her zaman, hiçbir şekilde sapma olmadan kuzey ve güneyi gösterir. Bu yüzden kuzey kutbu ve güney kutbu adı verilmiştir ve bu gösterilen kuzey ve güney bulunduğumuz yere göre değişiklik gösterir bu da dünyanın ve kutupların oluşturduğu manyetik alandan kaynaklanır.
Manyetik Alan Çizgileri Nedir?
Yukarıda da bahsettiğimiz gibi manyetik alan çizgileri kuzey(N) ve güney(S) ikiye ayrılır. Bu çizgiler birbirlerine teğet durumdadırlar ve aralarında bir manyetik alan oluştururlar. Bu çizgilerin yani manyetik alan çizgilerinin sık olduğu yerlerde manyetik alan şiddeti çok yüksektir.
Manyetik alanlı bir sistem oluşturulmuşsa ve bu sistemin yalıtımı düzgün bir şekilde yapılmamışsa, bu sistem yanındaki diğer sistemlere de kendi manyetik alanından enerji göndereceği için diğer sistemleri bozabilir ya da düzgün çalışmasını engelleyebilir. Yani manyetik alanlı bir sistem kurulduğunda, en önemli şeylerden birisi yalıtımdır.
