Hooke Kanunu Nedir?
Hooke Kanunu
Mekaniğin bir alt dalı olan rijit cisim mekaniği, statik ve dinamik olarak ikiye ayrılır. Statik, durmakta olan veya sabit hızla hareket eden cisimleri ele alır. Statikte, katı cisimlerin şekil değiştirmedikleri kabul edilmişti. Esasen, elastiklik sınırları içinde durum böyledir. Ancak bu sınır aşıldığında, dış kuvvetlerin etkisi ölçüsünde malzemede şekil değişimi meydana gelir.
Makine elemanları boyutlandırılırken şekil değişikliklerinin, bu elemanların özelliklerinin bir kısmını ya da hepsini kaybettirmemesine dikkat edilir. Yapılan hesaplarla zarar verip vermeyeceği kontrol edilir. Malzemelerin şekil değiştirme ve mekanik özelliklerinin tespitinde en sağlıklı sonuç alınan deney, çekme deneyidir. Bu deneylerde, standart çubuklar kullanılır. Bu çubuklar; TS 138 ve DIN 50125’te verilen biçim ve ölçülerde makinelerde işlenerek elde edilir.
Uzama ile kuvvet arasındaki ilk bağıntı, İngiliz bilgini Robert Hooke tarafından meydana getirilmiştir. Hooke kanuna göre; elastiklik sınırları içinde kalmak şartı ile bir malzemede meydana gelen şekil değiştirmeler, gerilmeler orantılıdır. “Kuvvet ne kadarsa uzama da o kadardır.”
Önerilen Yazı: Isaac Newton Kimdir? Buluşları Nelerdir?
Üst tarafta yer alan şekilde görüldüğü gibi bir yaya ve onun ucuna asılan ağırlıklarla oluşan şekil değişimini kontrol edelim.
- Durumda, yay ucuna herhangi bir ağırlık asılmadığından etki kuvveti doğmamıştır. F = 0
- Durumda, yay ucuna 1 m = 50 g ağırlığında (100 g = 1 N) bir kütle asılmıştır.
- Bunun sonucu meydana gelen 0,5 N’luk kuvvetin etkisi ile yay 1 cm uzamıştır.
- Durumda yay ucuna bu defa, 2 m = 100 g’lık bir ağırlık asılmıştır. Bunun sonucunda da 2 F = 1 N’luk kuvvet etkisi meydana getirir. Yayda 2 cm’lik bir uzama görülür.
Bu deneyden elde edilen sonuç, uygulanan kuvvet ile meydana gelen uzama doğru orantılıdır.
