Uçağa Yıldırım Düşerse Ne Olur? Yıldırımlardan Nasıl Korunur?
Uçağa Yıldırım Düşerse Ne Olur?
Yeryüzüne her bir dakika içinde binlerce yıldırım isabet ettiği bilinirken binlerce uçağın aynı anda sefer düzenlemesi de yıldırım riskini beraberinde getirir. Son olarak 1988 yılında yıldırım çarpması sonucunda bir uçak düşerken sonrasında bu konu özelinde çalışmalar hızlandırılmıştır. Uçaklara neden yıldırımların isabet ettiği, bu süreçte nasıl bir koruma sağlanabileceği üzerine çeşitli araştırmalar yapılmış, öneriler sunulmuştur.
Ortaya çıkan sonuca göre uçaklara yıldırım çarpma durumları çoğunlukla bulutların içerisinden yol alırken olmaktaydı. Zıt yükler arasında kalınmasıyla tetiklenen durum sonrasında uçağım düşmesi gerçekleşmekteydi. Yıldırımın isabet ettiği ilk yer ise uçağın en sivri bölümleridir. Ön ya da kanat uçları bunlara örnek olarak verilebilir. Zıt yüklere sahip iki bulut arasında kalınması halinde kaçınılmaz bir şekilde yıldırım ortaya çıkarken teknolojik anlamda yeniliklerde yapılmaya başlandı.
Önerilen Yazı: Uçaklar Neden Beyaz İz Bırakır
Uçaklar Yıldırımlardan Korunmak İçin Neler Değiştirildi
Yıldırıma sebebiyet veren uç kısımlarda alüminyum kullanımı değiştirildi. Çok iletken bir madde olan alüminyum yerine kompozit kullanıldı. Böylelikle iletkenlik seviyeleri oldukça aşağıya çekildi. Bununla birlikte uçağın dış kaplama bölümleri çok daha kalın malzemelerden seçildi. Böylelikle herhangi bir kıvılcımdan etkilenme durumu da ortadan kaldırıldı. Bunların ise metalden olması da çok daha güçlü bir yapının ortaya çıkmasını kaçınılmaz hale getirdi.
Yakıt Sistemleri Değişikliği
Yakıt sistemlere gelen kıvılcımlar ise çok şiddetli patlamalara sebep olabilirdi. Bu durum içinde bir çözüm yolu bulundu. Kıvılcımların isabet etme ihtimallerini en aza indirmek için uçaklarda bulunan yakıt tankları ile birlikte bağlantı noktaları da farklı bir şekilde tasarlandı. Böylelikle hiçbir ihtimal durumunda kıvılcımların bu bölümlere ulaşması, isabet etmesi mümkün olmayacaktır. Tüm bağlantı noktaları içinde aynı durum geçerli oldu.
Uçakların Korunma Özellikleri Nelerdir?
Uçakta en büyük hasar durumlarının başında yakıt sistemleri gelirken teknolojik anlamda oluşturulan yeniliklerde uçakların yıldırımlarla karşılaşmasını en aza indirdi. Hali hazırda günümüzde motor sistemleri de dahil olmak üzere tüm işleyişlere ilişkin kontroller bilgisayarlar yardımıyla yapılmaktadır. Var olan sorunların hemen tespiti mümkün olurken yıldırım ihtimallerine karşı da uyarılar gerçekleştirilir. Ayrıca elektrik kablolarından dolayı gerilim dalgalanmalarının meydana gelmesi de yıldırımları beraberinde getirebilir. Böyle bir durumun oluşmaması için kablo demetleri çok daha sağlam yapılı koruyucu malzemelerle kaplanır.
Önerilen Yazı: Uçak Nasıl Uçar?
Herhangi bir etki durumunda bile koruyuculardan dolayı kablolarla temas durumları engellenir. Uçuş sırasında deşarj durumları için ise kanat uç ve arka bölümlerinde tümsekler yapıldı. Özel static discharger olarak tanımlanan yapılar sayesinde birikmiş statik yükün dışarı verilmesi çok daha kolay ve güvenli hale getirildi. Hemen her uçak için gerçekleştirilen bu değişiklerin ardından ise yıldırım isabetlerine karşı tam koruma sağlandığı söylemek yanlış olmaz. Elektrik ve manyetik durumlara karşı da bilim insanları tarafından değerlendirilen tüm hususlar için yapısal değişiklikler yapılması uçaklara çok daha güvenli bir hale getirdi. Her geçen gün çok daha fazla kişinin kullandığı uçakların gövde ve kanat bölümlerinde yıldırımlardan korunmak için çeşitli unsurların varlığı da bilinmektedir.
