Alternatif Akım Değerleri Nelerdir?
Alternatif Akım Değerleri Nelerdir?
Elektrik-elektronik alanda DC (Direct Current) Türkçe olarak Doğru akımın akım ve gerilim değerleri sabittir. Örneğin 10 V, 300 mA DC dediğimizde DC gerilim değerinin 1 V, verdiği akımında 300 mA olduğu anlaşılmaktadır. Fakat AC’de (Alternating Current) Türkçe Alternatif akımın, akım ve gerilim değerleri değişkendir. Bu yüzden AC’yi ifade etmek için çeşitli değerler kullanılmaktadır. Bunlar ani değer, maksimum (tepe) değer, tepeden tepeye değer, ortalama değer ve etkin değerdir.
Ani Değer Nedir?
Alternatif akımın zamanla değerinin değiştiğini biliyoruz. İşte alternatif akım ve gerilimin herhangi bir andaki değerine ani değer denir. Bir saykılda sonsuz sayıda ani değer vardır.
I= Im x sin(wt) V= Vm x sin(wt) formülü ile hesaplanır.
Örnek: Frekansı 50 Hz, maksimum değeri 60 V olan alternatif gerilimin 1/100 sn sonraki anlık değerini bulunuz.
Çözüm: V= Vm x sin(wt) formülünde w= 2πf olduğundan Vm, w ve t değerleri formülde yerine yazılırsa, V= 60 x sin(2π x 50 x 1/100) x V=60xsin(π)= 0 V
Önerilen Yazı » Elektrik Neden Alternatif Akım Olarak Üretilir ve Kullanılır?
Maksimum (Tepe) Değer Nedir?
Maksimum (tepe) değer, ani değerlerin en büyüğüdür. Manyetik alan içerisinde dönen bir bobinde indüklenen emk’ya dikkat edilirse 900 ve 2700’lik açılarda elde edilen değerler iletkenlerin kuvvet çizgilerini tam dik olarak kestiği anlardır.
Tepeden Tepeye Değer Nedir?
Alternatif akımın en üst noktası ile en alt noktası arasındaki değer tepeden tepeye değer olarak ifade edilmektedir. Tepeden tepeye değer maksimum değerin 2 (iki) katıdır.
Ortalama Değer Nedir?
Ortalama değer, bir saykıldaki ani değerlerin ortalamasıdır. Ortalama değer aynı zamanda sinyalin doğru akım değeridir. Alternatif akımın bir saykıldaki pozitif ani değerlerin sayısı, negatif ani değerlerin sayısına eşit ve aynı büyüklükte olduğundan alternatif akımda ortalama değer sıfırdır. Bu yüzden saf AC’nin DC değeri de sıfırdır. Fakat AC, diyotlar yardımıyla doğrultulur ise ve maksimum değer de belli ise ortalama değer yarım dalga doğrultmada Vort = 0,318 x Vm , tam dalga doğrultmada ise Vort = 0,636 x Vm formülü ile hesaplanır.
Örnek: Maksimum değeri 24 V olan tam dalga doğrultulmuş gerilimin ortalama değerini bulunuz.
Çözüm: Vort = 0,636 x Vm = 0,636 x 24=16,26 V olarak bulunur.
Önerilen Yazı » Alternatif Akım Nedir?
Etkin Değer Nedir?
Alternatif akım uygulanan bir devre elemanında, harcanan gücü bulmak isterken hangi akım değerini alacağımızı ilk anda bilemeyebiliriz. Akımın maksimum değerini alsak büyük bir hata payı oluşur. Çünkü akım bir periyotluk süre içinde sadece iki kez ve anlık olarak maksimum değere ulaşır. Ortalama değer almak istersek bu değerin sıfır olduğunu zaten biliyoruz. Bunu belirlemenin en güzel yolu, bir dirençten, belirli bir zaman aralığında verilen alternatif akımın sağladığı ısı miktarını, aynı dirençte ve aynı sürede bir doğru akım tarafından elde etmektir. Bu doğru akım değerine ve potansiyel farkına, alternatif akımın etkin değeri ve etkin potansiyel farkı denir. Alternatif akım ile aynı bir dirençte, aynı zamanda, eşit miktarda ısı açığa çıkaran doğru akımın değerine alternatif akımın etkin veya efektif değeri denir.
Ve= Vm/= 0.707 x Vm ve Ie= Im/= 0.707 x Im
Örnek 1: Bir direncin uçları arasındaki alternatif gerilimin maksimum değeri 40 2 Volt’tur. Gerilimin etkin değerini bulunuz.
Ve= Vm/= 40/= 40 Volt
Örnek 2: Şehir şebeke gerilimi 220 V olduğuna göre maksimum ve ortalama değerini hesaplayınız.
Ve= 0.707 x Vm ise Vm=V/0.707= 220/0.707= 311,17 Volt
Şehir şebekesi saf AC olduğundan ortalama değeri sıfırdır. Vort= 0 Volt
