Ampermetre Nedir? Nasıl Kullanılır? Ne İşe Yarar?
Ampermetre Nedir?
Ampermetre, elektrik akımının akım şiddetini yani iletkenden geçen akım miktarını ölçen aletlere verilen isimdir. Elektrik devrelerinde, kağıt üstünde “daire içine alınmış A harfi” ile gösterilerek sembolize edilirler. Elektrik devresinde alıcıya seri bağlanırlar. Alıcının akımı ampermetrenin içinden geçmesi gerekir böylelikle alıcı veya alıcılardan geçecek akımın ölçülebilmesi için akımın hepsi ampermetreden geçmesi gerekir. Ancak ampermetre, geçen bu akımı ölçmeli fakat akımın geçişine bir zorluk göstermemelidir. Bunun için de ampermetrenin iç direnci 0-1 ohm gibi çok küçük değerde olmalıdır.
Ampermetrenin iç direncinin küçük olması için bobini, kalın kesitli iletkenden az sipirli olarak sarılır. Küçük iç direnci olması gerektiği için eğer yanlışlıkla paralel bağlanmaları durumunda üzerinden çok büyük akım geçeceğinden kısa sürede kullanılmaz hale gelebilirler.
İlginizi Çekebilir: Akım Trafosu (Transformatörü) Nedir? Ne İşe Yarar?
Ampermetre Devreye Nasıl Bağlanır?
Ampermetre, devreye seri bağlanmalıdır. Üst taraftaki resimde gördüğünüz gibi eğer ampermetremiz klasik ampermetrelerden ise ölçülmek istenen elemanın bir ucu (-), ampermetrenin – ucuna bağlanır. Artı ucu da gerilimin artı ucuna bağlanır. Ölçülmek istenen elemanın + ucu da gerilimin + ucuna bağlanarak devre tamamlanılır. Böylelikle elemanın üzerindeki geçen akımı bulabilirsiniz. Eğer ampermetreniz klepsli bir yapıya sahipse tek yapmanız gereken alt taraftaki resim de gösterildiği gibi bir ucundan o klepsi tutmaktır.
İlginizi Çekebilir: Alternatif Akım Nedir?
Ampermetre Özellikleri
Ampermetrelerin ölçtüğü değer I ile gösterilir ve A ile ifade edilir (I = 10A gibi). Ampermetre kadranı üzerinde “– “, “~” ve “-~ ” işaretleri bulunur. Bunların anlamı ampermetrenin; “–” doğru akımda ölçme yaptığını, “~” alternatif akımda ölçme yaptığını, “–/~” hem doğru akım hem de alternatif akımda ölçme yaptığını ifade eder. Doğru akım (DA) ölçen ve alternatif akım (AA) ölçen ampermetrelerin dışında hem DA ve hem de AA ölçen ampermetreler de bulunmaktadır.
Akım şiddetini ölçen bu aletler dijital, analog ve pens ampermetreler olarak çeşitlere sahiptir. Ampermetreler ölçülecek değere göre mA seviyesinden kA seviyesine kadar ölçme alanına sahip olarak imal edilmektedirler.
Demantmetreli ampermetreler ile 15 dakika süre içinde çekilen en büyük ortalama akım değeri görülebilir. İstendiğinde 5 veya 8 dakikalık periyotlarda demantmetreli ampermetre yapılabilmektedir. ibreli ampermetreden başka, elektronik (dijital) ampermetrelerde yapılmakta ve bunların kullanım sahaları hızla çoğalmaktadır. Bu ampermetrelerde okuma hatası yoktur ve kullanım özellikleri ibreli ampermetrelerde olduğu gibidir. Ampermetreler kesinlikle devreye seri bağlanmalıdır. Paralel bağlandıklarında bozulurlar.
İlginizi Çekebilir: Elektrik Neden Alternatif Akım Olarak Üretilir ve Kullanılır?
Akım ölçme işlemi yapılmadan önceki en önemli nokta ölçüm yapılacak akıma uygun ampermetre seçmektir. Ampermetre seçimi yapılırken aşağıda belirtilen hususlara kesinlikle dikkat edilmelidir:
• Akım çeşidine uygun(AC-DC) ampermetre seçilmelidir.
• Ampermetrenin ölçme sınırı, ölçülecek akım değerinden mutlaka büyük olmalıdır.
• Alternatif akım ölçmelerinde ampermetreye bağlanan giriş ve çıkış uçları farklılık göstermezken doğru akımda “+” ve “–“ uçlar doğru bağlanmalıdır. Aksi takdirde analog ölçü aletlerinde ibre ters sapar dijital ölçü aletlerinde değer önünde negatif ifadesi görünür.
• Ölçülecek akım değerine uygun hassasiyete sahip ampermetre seçilmelidir. μA seviyesindeki akım, amper seviyesinde ölçüm yapan bir ampermetre ile ölçülemez.
Ampermetre ölçüm yapılacak noktaya, alıcının veya devrenin çektiği akımın tamamı üzerinden geçecek şekilde, yani seri bağlanmalıdır. Enerji altında hiçbir şekilde ampermetre bağlantısı yapılmamalı ve mevcut bağlantıya müdahale edilmemelidir. Yeniden hatırlatıyoruz ampermetreler devreye seri olarak bağlanmalıdır. Buna lütfen dikkat ediniz. Ayrıca sitemizde dolaşarak çeşitli alanlarda yazdığımız teknik yazılarımızı, projelerimizi ve çeşitli teknoloji haberlerini okuyabilirsiniz. İyi okumalar dileriz.