Robotik Cerrahi Nedir? Da Vinci Robotunun Özellikleri Nelerdir?
Robotik Cerrahi Nedir?
Robotik cerrahi, normal cerrahilerden farklı olarak laparoskopik cerrahinin ileri teknoloji ürünü bir cerrahi robot ile uygulanmasıdır. Yazımıza devam etmeden önce laparoskopik cerrahi ifadesini kullandık. Bilmeyenler için genel anestezi altında, karın boşluğunun kamera ile izlenerek ameliyatın kapalı bir şekilde yapılması işlemine laparoskopik cerrahi denir.
Robotik cerrahine örnek verirsek; karın içi organlar robotik cerrahi ile ameliyat edilirken, göbek çevresindeki karın bölgesinde 8-12 mm’lik 4 ya da 5 delik açılarak, bu alanlardan karın içine “port” ya da “trokar” ismini verdiğimiz, içi boş, paslanmaz bir metal alaşımdan ya da plastikten yapılmış parçalar yerleştirilir. Bunlar, karın içi alan ile karın dışı ortam arasındaki bağlantıyı sağlayan kanallardır. Port ismi verilen bu yapıları aklımızda kalması için içi çıkarılmış tükenmez kaleme benzetebiliriz. Port’lara, robotun “drape” ismi verilen steril ve özel cerrahi kılıflar ile kaplanmış kolları bağlanır.
Da Vinci Cerrahi Robotunun Özellikleri Nelerdir?
Genele olarak Da Vinci cerrahi robotlarının dört kolu vardır. Bunlardan birine üç boyutlu ve yüksek çözünürlükte görüntü sağlayan robotik kamera bağlanır ve karın içine gönderilir. Robotun diğer üç kolu da yine karın bölgesine yerleştirilen portlara bağlanır. Robotun kollarının ucuna da cerrahın yapacağı ameliyatın şekline göre makas, doku tutucu ya da doku yakalayıcı özellikleri olan robotik cerrahi enstrümanlar takılarak portların içinden karın içine gönderilir. Sıklıkla bir adet port da, asistanlık görevi yapan hekim için yerleştirilir ve ameliyat alanına dikiş materyali iletilmesi, ameliyat bölgesinde oluşan sıvıların özel emici ile emilmesi (cerrahi aspiratör) ve cerrahın çıkardığı doku parçalarının alınması için kullanılır. Bu nedenle, cerraha yardım eden bu kişinin eğitimi de çok önemlidir.
Önerilen Yazı » X-Ray Cihazı Nedir? Nasıl Çalışır? Ne İşe Yarar?
Robotla ameliyat yapan cerrah, robotun kollarını kontrol eden ve “konsol” adı verilen kontrol panelinin başına geçerek ameliyat yapar. Robotik kolların uçları, konsolda oturan cerrahın elinin tüm hareketlerini aynen ve titremeden yapar. Diğer bir deyişle robot kendi başına ameliyat yapmaz, ameliyatı konsoldaki cerrah robotun kollarını yöneterek yapar. Robotik kolların birinde yer alan üç boyutlu robotik lens sayesinde, dokuların derinliği yüksek çözünürlüklü olarak görülür. Büyütme özelliği olan robotik lens dokuların detaylarını büyütür. Konsoldaki cerrah, robotun iki kolunu aynı anda kullanarak ameliyat yapar. Robotun dördüncü kolunu ise bir asistan gibi kullanır.
Laparoskopik cerrahiden farklı olarak, robotun cerrahi enstrüman uçlarının 540 derece açıyla tüm yönlere dönme özelliği vardır. Örneğin konsoldaki cerrah robotun dördüncü kolu ile tutup havaya kaldırdığı bir doku parçasının altından geçen sinirlerin ve damarların detaylarını, üç boyutlu robotik lens sayesinde yüksek çözünürlüklü, üç boyutlu ve büyüterek görür. Robotun diğer kollarıyla bu damarları ve sinirleri ameliyat edeceği dokudan ayırarak koruyabilir ve zarar görmelerini önleyebilir.
Önerilen Yazı » Emar (Manyetik Rezonans, MR) Nedir? Nasıl Çalışır?
Damarlar korunduğu için robotik cerrahide çok daha az kanama olur. Sinirler korunduğu için de bu sinirlerin yerine getirdiği vücut fonksiyonlarında (örneğin idrar tutma ve sertleşme) çok daha az kayıp olması beklenir. Konsoldaki cerrah tüm bu işleri ayakta değil oturarak, konforlu bir şekilde yapar. Ayrıca konsoldaki cerrahın ameliyatı yaparken steril giyinmesine de gerek yoktur. Bu şekilde günde birden çok ameliyat yapabilir. Başta ürolojik ameliyatlar olmak üzere jinekolojik, genel cerrahi, kulak-burun-boğaz ve kalp damar ameliyatları robotik cerrahi ile yapılabilir. Diğer bir deyişle, cerrahi robotun olduğu bir merkezde, tek bir robot birçok cerrahi bölümü tarafından kullanılabilir.
