Devalüasyon Nedir? Nasıl Yapılır? Sonuçları Nelerdir?
Devalüasyon Nedir?
Sözlük anlamı değer düşürümü olan devalüasyon ekonomi terimi olarak kullanılırken ulusal paranın, diğer ülke paraları karşısındaki değerinin düşürülmesi olarak açıklanmaktadır. Olumsuz durumların ortaya çıkmasının ardından yapılırken bu sayede ithalatın daha pahalı hale gelmesi ve ihracatın ucuzlaması amaçlanmaktadır. Bunun olmasıyla birlikte ülkeye gerekli olan döviz girişi de kazandırılmaktadır. Özellikle çeşitli ülkelere ya da fonlara borçlu olan ülkelerde devalüasyon yapılması kaçınılmazdır. Dış dengenin sağlanması istenirken bazı durumlarda ise hiçbir yararı da olmamaktadır.
Devalüasyon Ne Zaman Faydalı Olur?
Yapılacak işlemlerde tüm kurgunun çok iyi olması önem taşımaktadır. Var olan ürünlerinin çok daha uygun fiyattan satışının yapılması amaçlanmaktadır. Ülke para biriminin değer kaybetmesiyle ürünlerin çok daha cazip hale gelmesi sağlanır. Ancak işleyişin kazançlı olması için ihraç edilen ürünlere talebin olması gerekir. Talebin artmasıyla çok daha yüksek düzeyde ihracatlar gerçekleştirilmektedir. Ancak aksi bir durumda ise devalüasyon bir işe yaramayacaktır.
Önerilen Yazı » IMF (Uluslararası Para Fonu) Nedir? Amacı ve Görevleri Nelerdir?
Devalüasyonun işe yaramayacağı bir başka durum ise ülkenin üretmediği ancak tüketiminin çok yaygın olduğu ürün sayısının fazlalığıdır. Bu durumlarda ithalat kaçınılmaz olmaktadır. Yerli üretimin teşvik edilmesi söz konusu olmayacağı gibi çok daha değersiz kalan para birimiyle ithalat yapılması da ekonomiyi olumsuz yönde etkilemeye devam edecektir. Bundan dolayı üretim olmayan unsurların tüketiminin olabildiğince azaltılması gerekir.
Devalüasyon Nasıl Yapılır?
Kur artışlarında hızlanmasıyla ürünlerin fiyatlarında gözle görülür yükselmeler olmaktadır. Döviz talebinin yükselmesi de birbirini tetikleyen unsurları beraberinde getirmektedir. Ekonominin durgunluk dönemine girmesi ise faiz işlemiyle olmaktadır. Bilindiği gibi dövizin yükselmesinin kesilmesi ya da en azından bir süre durdurulması için faizler yükseltilmektedir. Sonrasında ise ülkeye girişlerinde bir caziplik yaratılmaktadır. Ancak yine de döviz girişinin yetersiz olması ve para çıkışının hızlanmasıyla para birimi değer kaybetmeye devam eder. Son olarak toparlanma için yapılan devalüasyon sonucunda ise para biriminin çok daha değersiz hale getirilmesi sağlanmaktadır.
Zorunlu bir yöntem olarak da bu uygulama görülmektedir. Sonrasında ise ülkeye çok daha hızlı bir şekilde döviz girişinin olması beklenmektedir. Ürünlerin çok daha ucuza satılması da ihracatın artmasını göstermektedir. İthalat düzeylerine devalüasyon ile enflasyon arasındaki bağ ortaya çıkarılmaktadır. Dış alıma bağlı ürünlerin çok sayıda bulunması ve oranların yüksek olması enflasyonun artmasını kaçınılmaz kılmaktadır. Bu yüzden mümkün olduğunca ithalatın azaltılması gerekir. Yerli üretim teşvikiyle bu yapılabilir. Ancak üretimi bulunmayan ürünlerin alımları her koşulda devam edecektir.
Önerilen Yazı » IBAN Nedir? Ne İşe Yarar? Nasıl Öğrenilir?
Devalüasyon Sonuçları ve Özelikleri
Kurların devamlı hareketli olması yalnızca denge bütçeyi değil, tüm cari işlemleri etkilemektedir. Sermaye hareketleri de yaşanabilirken devalüasyon olan ülkede önemli çıkışlar söz konusudur. Tarihte çok fazla örneği bulunan devalüasyon çoğunlukla gelişmemiş ya da gelişmekte ülkelerde görülmektedir. Yeterli düzeyde sermayeye sahip olunmaması, üretimlerin azalması ve sonucunda derin bir ekonomik krizi de beraberinde getirmektedir. Uygulanmasında birçok ekonomi parametresi önemli olurken döviz, enflasyon, faiz üçgeninde atılacak adımlarda dikkatli olunmalıdır. Aksi halde çok daha büyük zararlarla karşılaşılması ihtimal dahilindedir.
