Tam Açı Neden 100, 200, 300 Değil de 360 Derecedir?

Matematik ile alakalı belki de en çok merak edilen gizemlerden biri bir tam açının neden tam olarak 360 derece olduğudur. Bunun tarihsel nedenleri vardır. En eski kanıtlar MÖ ikinci yüzyıldaki Yunan astronomlardan gelmektedir. Ayrıca daireyi 360 birime bölmüşlerdir. Bununla birlikte, onların da bunu Babillilerden benimsediklerini düşündürecek çok şey vardır. Çünkü Babillilerin 60 basamaklı bir sayı sistemi vardı. Tıpkı bizim on basamaktan oluşan ondalık sistemi kullanmamız gibi, onların sayı dünyası da 60 “basamağa” dayanıyordu. Bugün hala zaman ölçmede 60 sayı sistemini kullanıyoruz: Bir saat 60 dakikadan ve bir dakika 60 saniyeden oluşuyor. 360 sayısı aynı zamanda 60 sayısını da içerir: 6 x 60 = 360.

Neden 60 Derece Değil De 360 Derece?

Bu tam olarak açık değil, ancak birkaç tahmin var. Bir kere, 360 sadece 60’ın değil, 12 ve 24’ün de katıdır. Bunlar da iki önemli sayıdır. Önceleri yıl 12 aya, gün ise 24 saate bölünüyordu. Bunlar da genellikle daire şeklinde temsil edilirdi. Bir güneş saatinin gölgesi de bir daire içinde döner. Bu aynı zamanda 360 derecenin bir nedeni olabilir, çünkü her biri 15 derecelik 24 parçaya kolayca bölünebilirler.

Bir diğer hipotez ise daha çok geometri ile ilgilidir. En basit geometrik yüzey şekli eşkenar üçgendir. Yani, üç eşit kenarı ve üç eşit açısı olan bir üçgen. Böyle eşkenar üçgenlerle harika şeyler yapabilirsiniz: Bütün bir yüzeyi bunlarla döşeyebilir ya da bu tür altı üçgeni bir araya getirerek altıgenler elde edebilirsiniz. Altıgenler ile bal peteklerine benzer şekilde bir alanı kaplayabilirsiniz. Antik çağda özel olarak Yahudi olmayan, ancak yaygın bir sembol olan ünlü Davut Yıldızı da bu tür eşkenar üçgenlerden oluşur.

İlginizi Çekebilir: Pi Sayısı Nedir? Ne İşe Yarar?

Dolayısıyla bu üçgenler “en temel” geometrik yüzey formu gibi bir şeydi. Böyle bir üçgendeki açıların hepsi 60 derecedir. Bu belki de tam olarak Babillilerin bu açıyı kendileri için çok önemli olan 60 sayısına bölmelerinden ve şöyle demelerinden kaynaklanıyordu: Bu artık temel açı birimimizdir. Ve bu “üçgen açılardan” altısını bir araya getirirseniz, tam bir daire elde edersiniz. 360 derece.

Dediğimiz gibi, bunlar varsayım. Açık olan tek şey, 360 derecelik bölünmenin bir şekilde Babillilerin 60 derecelik sistemi ile alakası olduğudur. Ama akıllarında ne olduğunu tam olarak bilmiyoruz.

Tam Açı Değeri İle İlgili Başka Teoriler

Bir yayı cetvelle ölçmeye çalışan herkes bunun zor ya da imkansız olduğunu kısa sürede fark edecektir. Bu nedenle, dairesel yay eşit büyüklükte 360 parçaya bölünmüştür. Bu tür iki parça arasındaki mesafe “1 derece” olarak adlandırılır. Ancak bu mesafe cm cinsinden bir mesafe ile karşılaştırılamaz. Bu sadece tam bir dairenin 360’ıncı kısmının kastedildiği anlamına gelir.

Böylece daire toplam 360 dereceye sahip olur. Çemberin bu kadar çok parçaya bölünmesinin tarihsel nedenleri vardır: 4000 yıl önce Babil halkı 60’tan başlayan bir sayı sistemi geliştirdi. 1’den 59’a kadar olan sayılar için, dikey kama işaretlerinin (bunlar bir birim anlamına geliyordu) ve onluk bir birim anlamına gelen açısal çengel birimlerinin çeşitli kombinasyonlarını kullandılar.

Altmışlı yılların sistemi bugün hala kullanılıyor. Yılımız on iki ay sürer, saat 60 dakika ve dakika 60 saniyedir. Aynı şey 6 x 60 = 360 dereceye bölünmüş daire için de geçerlidir.

Bu arada, Babil sisteminin bir dezavantajı vardı: sıfır için hiçbir işaret bilmiyordu. Babilliler ilk başta “sıfır” durumunu sınırlandırmak için ayırıcı ya da yanlış yerleştirilmiş işaretler geliştirerek kendilerine yardımcı oldular. Ancak 700 ila 1000 yıl sonra sıfırı “icat edenler” Hintliler olmuştur.

Kaynak: https://www.quickanddirtytips.com/articles/why-does-a-circle-have-360-degrees/