200 Milyon Dereceye Ulaşması Beklenen Yapay Güneş

Çin’de yapılan bir çalışma dikkatimizi çekti. Yeni bir nükleer füzyon reaktörü açmayı planlayan Çin, son aşamaya gelmiş. Buna ayrıca “Yapay Güneş” ismini vermişler. Çünkü 200 milyon dereceye ulaşması bekleniyormuş. Gelin haberi beraber inceleyelim.

Yapay Güneş adı konulan bu yeni nükleer füzyon projesine çok önceden başlanıldı. Yaklaşık 10 yıl boyunca ilerleme kaydedilen bu çalışmaya göre enerjiyi elde etmek için hafif elementlerin birleşiminden çıkan enerji kullanılacak. Bunun için Çin Ulusal Nükleer Birliği çalışmalara başlamış ve Southwest Fizik Enstitüsü tarafından HL-2M adlı reaktör inşa edilmeye başlanmış. Bu reaktör verilen bilgilere göre Chengdu, Sichuan’da yer alacak.

Reaktörün yapım süreci birkaç hafta önce bir konferansta duyuruldu. HL-2M adı verilen reaktör, sıradan bir nükleer reaktör değil. Bu reaktör plazma tutucu sistem olarak bilinen reaktörlerden birisi olacak. Buna göre bu reaktör aynı CERN’de yer alan sistem gibi halkalı bir yapıya sahip. İşte özelliği de burada başlıyor. Çünkü bu halka, Güneş çekirdeğinin sıcaklığından daha sıcak ve daha güçlü manyetik alanlar tarafından sıkıştırılmış bir plazma halkası olarak karşımıza çıkıyor.

Önerilen Yazı: Füzyon (Nükleer Kaynaşma) Nedir? Ne İşe Yarar? Nasıl Yapılır?

Çinli mühendisler, bu reaktörde yer alan plazmanın 200 milyon dereceye diğer ifadeye ulaşmasını söylüyor. Bu değer bir önceki yaptıkları reaktör olan Deneysel İleri Süper İletkenli Tokamak (EAST) reaktöründe elde ettikleri sıcaklığın tam iki katı olmuş olacak. Yanlış duymadınız bir önceki ise 100 milyon dereceye çıkabiliyordu. Bu değer bile Dünya’da rekor sıcaklıktı. Bu reaktör her ne kadar Çin tarafından yapılsa da aslında arkasında Hindistan, Rusya, Güney Kore, Japonya ve Amerika’nın katkıları var. Finansörü ise Uluslararsı Termonükleer Deneysel Reaktör Projesi (ITER) kapsamında Avrupa Birliği’dir. Nükleer reaktörler ile ilgili daha çok bilgi öğrenmek isterseniz, daha önce yazdığımız yazımızı okuyabilirsiniz. Buraya tıklayarak yeni sekmede açabilir ve bu yazıdan sonra onu okuyabilirsiniz.

Nükleer füzyon reaktörleri ise basit mantıkla bir hidrojen atomunu helyuma çevirerek çalışır. İçinde barındırdığı halkalı yapı, saf gazın yerleştirildiği bir vakum yeridir. Güçlü elektrik akımı verilerek, bu sıkıştırılan gaz önce elektronlarına ayrılır sonra güçlü manyetik alanlar verilerek baskılanması bu sayede plazmaya dönüşmesi sağlanır. Bu sırada hidrojen atomları yüksek sıcaklık ve çarpışmalar ile helyum atomuna dönüşmek için birleşir. İşte bu birleşme ile çok büyük enerji ortaya çıkar. HL-2M reaktörü yapılma aşamasında olan ve çok büyük enerji üretim merkezi olması planana Çin’in Füzyon Mühendisliği Test Reaktörü (CFETR) için önemli bir basamak olarak görülüyor.