Niels Bohr Kimdir? Hayatı, Eserleri ve İcatları Nelerdir?
Niels Bohr Kimdir?
1885 Danimarka doğumlu Niels Henrik David Bohr, Nobel Ödüllü fizikçidir.
7 Ekim 1885’te Danimarka’nın Kopenhag kentinde dünyaya gelen Bohr’un ailesi bankacılık ve parlamento çevrelerinde oldukça tanınan bir aileydi. Gammelholm Latin Okulu’nda 7 yaşından beri eğitim gören Bohr daha sonrasında 1903’te Kopenhag Üniversitesi Fizik bölümünde eğitimine devam etti. Burada üniversitenin tek fizik profesörü olan Christian Christiansen’den fizik eğitimi aldı. Aynı üniversitede fizik yüksek lisans ve doktora eğitimini tamamlamasının ardından Cambridge’ gitti ve Cavendish Laboratuvarı bilim adamı Joseph John Thomson’ın (JJ Thomson) çalışmalarına devam etme şansı yakaladı.
Fakat Thomson Danimarkalı bu gence sıradan biri gözüyle bakıyordu. Daha önceleri Rutherford’un yeteneğini fark eden Thomson’ın Bohr’a bu yaklaşımı ise tam tersi yöndeydi. Tartışmalı bir toplantı sırasında Bohr’un ileri sürdüğü çözümü incelemeden yanlış diyerek geri çeviren Thomson, daha sonrasında aynı çözümü kendisi ortaya atmıştır. Bu olayı kabullenemeyen Bohr yeni arayışlar içine girdi. Bu süreçte Rutherford bilim dünyasında kariyerinin zirvelerindeydi. Düzenlenen bir konferansta Rutherford’tan etkilenen Bohr Cavendish’i bırakarak Rutherford’un ekibine katılmaya karar verdi. Deneyci Rutherford ile kuramsal araştırmacı Bohr’un ilişkisi ortak çalışma yapan iki bilim insanı olmaktan öteye giderek ömür boyu süren bir dostluğa dönüştü. Hatta oğluna hocasının(Ernest) ismini veren Bohr Rutherfor’a ömür boyu bir saygı duydu.
1912’de Margrethe Norlund ile evlenen Bohr evliliğinde altı çocuk sahibi oldu. Çocuklarından birisi olan Aage Niels Bohr babasının yolundan ilerleyerek fizik alanında önemli çalışmalara imza attı.
Önerilen Yazı: Michael Faraday Kimdir? Hayatı ve İcatları Nelerdir?
Bohr’un Yaptığı Çalışmalar
Bohr atomun kuantum kuramını yayımlamadan önce çalışmasını Rutherford’un incelemesine sundu. Karışık ve uzun olan bu çalışmayı düzeltmesini isteyen Rutherford gerekli gördüğü noktaları bildirdi. 1913’te İngiltere’de kuramını yayınlayan Bohr’a gelen tepkiler arasında olumsuz tepkiler de vardı. Fakat başta Einstein olmak üzere bazı bilim insanları ise çalışmanın büyük bir buluş olduğunu farketmişlerdi. Çok geçmeden Bohr’un kuramının spektroskopi biliminin atomik temelini oluşturduğu anlaşıldı.
Kopenhag Teorik Fizik Enstitüsü başkanlığına getirilen Bohr daha sonra 1922’de Nobel Fizik Ödülü’nü almaya layık görüldü. Daha sonra ‘’Bor Enstitüsü’’ olarak anılmaya başlayan enstitüye dünyanın farklı yerlerinden pek çok genç fizikçi katıldı. Gelenler arasında daha sonradan ün kazanacak olan genç araştırmalar da bulunuyordu. Kısa bir süre içerisinde dünyanın en önemli bilim merkezine dönüşen enstitü bu genç araştırmacılar için önemli bir eğitim ortamı oldu.
Bohr’un yaptığı araştırmalarda, atomların, elektronların farklı yörünge seviyelerine atlayarak elektromanyetik radyasyonu bıraktıkları ve daha önce Ernest Rutherford tarafından savunulan bir modelden ayrıldığı teorisini ortaya atmış oldu. Bohr’un yaptığı bu keşif, sonrasında diğer bilim insaları tarafından düzeltilse de, yaptığı araştırmalar sonucu ortaya attığı fikirler gelecekte yapılacak olan atom araştırmalarının temelini oluşturdu.
Kuantum kuramının atom yapısının belirlenmesi konusunda kendi adıyla anılan atom modelini oluşturan Bohr, kuantum fiziğinin geliştirilmesinde yarım asıra yakın bir süre önemli bir rol oynadı.
Atom çekirdeğinin sıvı damlacığı modelini geliştiren Bohr yaptığı çalışmalarla kendisinden sonra gelecek olan bilim insanlarını da önemli ölçüde etkilemiş oldu. Bu önemli son çalışmasını 1939’da yapan Bohr İkinci Dünya Savaşı sırasında atom bombasının geliştirilmesine önemli katkıda bulundu.
