Lojik Kapılar (Devreler) Nedir? Ne İşe Yarar?
Lojik Kapılar (Devreler) Nedir?
Bu yazımızda lojik kapıları işleyerek, bu lojik kapıların neler olduğunu açıklayacağız. Lojik kapılar, lojik değişken girişlerle işlem yaparak bu işlem sonucunu çıkışına aktaran elektronik devrelere verilen addır. Lojik kapılar, sayısal (dijital) elektroniğin temelini oluştururlar. En basit, en sade programlama elemanlarıdır. Girişlerindeki bilgi lojik 1 ve lojik 0 olarak adlandırılır. Lojik 1 ve lojik sıfır uygulamada 5v -0v, gerilim var-yok, gerilim yüksek-düşük gibi değerler alırlar.
Lojik kapılar transistör, BJT, MOSFET, diyot v.b. elemanlarla gerçekleştirilirler. Günümüzde entegra haline getirilmişler sıkça kullanılır. Lojik kapılarla gerçekleştirilen devrelere lojik devreler denir. Başlıca lojik kapılar aşağıda anlatılmıştır.
Ve (And) Kapısı
Girişinden uygulanan bilgiye ve (.) işlemi yapan kapıdır. Bu işlem çarpma işlemine benzetile bilinir. Girişlerinin bir tanesinin sıfır olması çıkışı sıfır yapar. Q=A.B ya da Q=AB şeklinde gösterilir. Kapının şematik simgesi, anahtarlarla yapılan temsili devresi, entegre görünümü, entegre iç görünümü ve doğruluk tablosu şekilde gösterilmiştir.
Önerilen Yazı: Diyot Nedir? Nasıl Çalışır?
Veya (Or) Kapısı
Girişlerinden gelen bilgilere veya işlemi yapar. Toplama işlemine benzer fakat toplamadan farklı olarak girişlerinden 1 tanesine 1 olsa bile çıkışı 1’dir. Q=A+B şeklinde gösterilir. Kapının şematik simgesi, anahtarlarla yapılan temsili devresi, entegre görünümü, entegre iç görünümü ve doğruluk tablosu şekilde gösterilmiştir.
Değil (Not) Kapısı
Tek girişli bu kapı, girişin tersini alır. Giriş 1 ise çıkış 0’dır, veya tam tersi. (Q=üstten çizgi A) şeklinde gösterilir. Kapının şematik simgesi, anahtarlarla yapılan temsili devresi, entegre görünümü, entegre iç görünümü ve doğruluk tablosu şekilde gösterilmiştir.
Önerilen Yazı: Transistör Nedir? Ne İşe Yarar? Nasıl Çalışır?
Ve Değil (Nand) Kapısı
VE kapısının arkasına değil kapısı eklenmiş kapıdır. Kapının şematik simgesi, anahtarlarla yapılan temsili devresi, entegre görünümü, entegre iç görünümü ve doğruluk tablosu şekilde gösterilmiştir. Q= üstten çizgi A.B şeklinde gösterilir.
Veya Değil (Nor) Kapısı
VEYA kapısının arkasına değil kapısı eklenmiş kapıdır. Kapının şematik simgesi, anahtarlarla yapılan temsili devresi, entegre görünümü, entegre iç görünümü ve doğruluk tablosu şekilde gösterilmiştir. Q= üstten çizgi A+B şeklinde gösterilir.
Özel Veya (Ex-Or) Kapısı
Bu kapı özel yapılı bir kapıdır. Girişlerinin 0 ya da 1 olmasından bağımsız olarak iki girişi birbirine karşılaştırarak işlem yapar. Girişler birbirinden farklı ise çıkışı 1’dir. Kapının şematik simgesi, anahtarlarla yapılan temsili devresi, entegre görünümü, entegre iç görünümü ve doğruluk tablosu şekilde gösterilmiştir. Q=A⊕B şeklinde gösterilir.
Özel Veya Değil (Ex-Nor) Kapısı
ÖZEL VEYA kapısının değillenmiş şeklidir. Girişleri birbirinin aynı ise çıkış 1’dir. Kapının şematik simgesi, anahtarlarla yapılan temsili devresi, entegre görünümü, entegre iç görünümü ve doğruluk tablosu şekilde gösterilmiştir. Q=üstten çizgi A⊕B şeklinde gösterilir.
Tampon (Buflip-Floper) Kapısı
Tampon kapısı aslında bir kapı gibi işlem yapmaz. Girişi olduğu gibi çıkışa aktarır. Devre tasarımında devre girişlerinin eşit sayıda kapıdan geçmesi için kullanılır. Hassas devrelerde kapıların neden olduğu gecikmeyi eşitler. Kapının şematik simgesi, anahtarlarla yapılan temsili devresi, entegre görünümü, entegre iç görünümü ve doğruluk tablosu şekilde gösterilmiştir.
Önerilen Yazımız: Servo Motor Nedir? Nasıl Çalışır? Özellikleri Nelerdir?
