Multivibratör Nedir? Çeşitleri Nelerdir?
Multivibratör Nedir?
Dijital devrelerin 1 ve 0’lar ile çalışır. Bu çalışma sırasında Lojik 1’ler ve 0’lar uygulamada yüksek gerilim-düşük gerilim, gerilim var-yok gibi algılanırlar. Çoğunda lojik 1 dediğimizde aslında +5V gibi bir durumdan, lojik 0 dendiğinde ise 0 V gibi bir durumdan bahsedilmiş olur. Buradan da anlaşıla bilineceği gibi lojik devreler kare dalga (veya dikdörtgen dalga) ile çalışırlar. Yani gerilim ya 0 olmalı ya 5 V olmalı, sinüzoidal dalga gibi 0 ila 5 volt arasında dalgalanmamalıdır.
Dijital devrelerin çalışması için kare veya dikdörtgen dalga üreten devrelere multivibratör adı veriyoruz. Genellikle transistör yardımıyla veya entegre yardımıyla gerçekleştirilir.
• Serbest çalışan (astable) multivibratör
• Tek kararlı (monostable) multivibratör
• Çift kararlı (bistable) multivibratör olmak üzere 3 çeşit multivibratör vardır.
Serbest Çalışan (Astable) Multivibratör
Önerilen Yazı » 555 Entegresi Nedir? Nasıl Çalışır? Özellikleri Nelerdir?
Astable multivibratörler belirli aralıkla sürekli durum değiştiren multivibratörlerdir. Başlangıçta bir transistör (Q1)iletimde birinin yalıtımda (Q2) olduğunu varsayarsak iletimde olan transistör (Q1), diğer transistörün beyzine bağlı kapasitörü (C1) şarj eder. Bu kapasitör (C1) şarj olduğunda beyzine gerilim alan transistör iletime geçer (Q2). Bu anda diğer transistöre (Q1) bağlı olan kapasitör (C2) transistör üzerinden (Q2) deşarj olur. Böylece Q1 yalıtıma geçer. Bu işlem sürekli tekrarlanır.
Tek Kararlı (Monostable) Multivibratör
Devreye dışarıdan müdahale edilmediği (komut) müddetçe Q1 yalıtımda,Q2 iletimdedir. Dışarıdan müdahale ile Q1 iletime geçirilirse, kapasitör deşarj olana kadar Q2 yatılımda kalır. C1 şarj olduğunda ise Q2 iletime geçer. Tekrar Q1’e müdahale edilene kadar devre bu durumunu korur.
Çift Kararlı (Bistable) Multivibratör
Bu devre temel hafıza biriminin temelini oluşturur. Dışarıdan müdahale olmadığı sürece transistörler durumunu korur. Biri iletimde, diğeri yalıtımdadır. Bu devrede 2 transistör hiçbir zaman aynı durumda olmaz. Dışarıdan bir müdahale (komut) ile transistörler durum değiştirir. Yatılımda olana iletime, iletimde olan yalıtıma geçer. Ve tekrar müdahale edilene kadar durumlarını korurlar.
