Lehim Lehimleme Nedir? Ne İşe Yarar?
Bu yazımızda lehimleme ve lehim nedir, ne işe yarar konularını yazacağız. Lehimleme kavramı, aynı veya ayrı cinsten iki metalin ilave telin ergitilmesi suretiyle sökülemeyecek şekilde birleştirilmesine denir. Lehimleme ile alüminyum metali dışındaki bakır, pirinç, paslanmaz sac, çinko ve kalay kaplı sacların birleştirilmesi yapılabilir. Aynı veya farklı yapıdaki iki metali ergitmeden birleştirilmelerini sağlayan alaşım maddesine lehim denir. Sert ve yumuşak lehimlemede kullanılan lehim tellerinin özellikleri alaşım olarak birbirinden farklıdır.
Lehimin Amacı Nedir?
Birleştirilecek metaller aynı cinsten olduğunda kaynaklı birleştirme yöntemlerinden bir tanesiyle birleştirilebilir. Ancak farklı özellikteki metaller söz konusu olduğunda kaynak tekniklerimiz istenilen kalite ve özellikte birleştirme sağlamamaktadır. Lehimleme yöntemleri ile çok ince gereçlerin birleştirilmesinde, farklı yapıdaki parçaların iç yapılarının değiştirilmeden yüksek dayanım, sızdırmazlık ve iletkenlik istenen yerlerde kullanılır.
İlginizi Çekebilir: Kuadrak Nedir? Ne İşe Yarar?
Lehimleme Çeşitleri Nelerdir?
- Yumuşak lehimleme
- Sert lehimleme
Lehim kavramı, ısı yardımı ile yapılan çözülemeyen bir bağlantıdır. Ergimiş haldeki lehim, difüzyon yolu ile yüzeyler arasına girer ve parçalarla bir alaşım teşkil ederek bağlantıyı sağlar. Lehimin ergime sıcaklığı bağlanan parçaların ergime sıcaklığından daha düşüktür. Lehim bağlantısının maruz kalacağı işletme sıcaklığı da lehimin ergime sıcaklığından daha düşük olmak zorundadır.
Yumuşak Lehimleme Nedir?
Ergime sıcaklığı 450 derecenin altındaki yapılan lehimleme işlemidir. Fazla yük taşımayan, düşük sıcaklıklarda çalışan sistemlerde ve elektronikte kullanılır. Günümüzde yaygın olarak elektronik sanayisinde kullanılan bu birleştirme tekniği geçmişte ince kesitli malzemelerin birleştirilmesinde çok sık kullanılırdı. Aynı veya farklı cinsten metal parçaları ergitmeden, 200-400 °C arasında ergiyen ek teli kullanılarak yapılan birleştirme işlemine yumuşak lehimleme denir.
Sert Lehimleme Nedir?
Ergime sıcaklıkları 450-1100 derece arasındadır. Yumuşak lehime göre çok daha büyük kuvvetlerin taşınmasında kullanılır. Genel makina konstrüksiyonunda en çok kullanılan lehim grubudur. Aynı veya farklı cins metal malzemeleri eritmeden, 400 – 600 °C sıcaklıklar arasında eriyen ilave bir metalin (lehim alaşımı) birleştirme aralığına yayılması ve metalürjik bir bağ oluşması ile meydana gelen birleştirmeye sert lehimleme denir
İlginizi Çekebilir: Diyot Nedir? Nasıl Çalışır?
Sert lehimleme işleminde, birleştirilecek metaller ile ilave metal arasındaki metalürjik bağın oluşumu, difüzyon adını verdiğimiz atomların transferi ile gerçekleşir. Bu bağın güçlü olabilmesi için transferi kolaylaştıracak ve birleşim bölgesini istenmeyen unsurlardan uzaklaştıracak koruyucu dekapanlar kullanılır.
Sert Lehimlemenin Amacı Nedir?
Endüstriyel uygulamalarda üretimi yapılmak istenen imalatın tasarımı yapılırken parçaların hangi teknikler kullanılarak kolay ve ekonomik üretileceği araştırılır. Sert lehimleme yönteminin günümüz endüstrisinde pek çok alanda yaygın olarak kullanılmasının nedenlerini aramak, bu yöntemin önemini ve amacını ortaya koyacaktır. Sert lehimleme tekniğinin parçaların birleştirilmesinde yaygın olarak tercih edilmesinin nedenlerini şöyle sıralayabiliriz:
- Sert lehimleme ile birleştirilen parçaların dayanımı yüksektir, hatta birleştirilmesi yapılan metalden bile daha güçlü birleşimler sağlanabilir.
- Sert lehimle birleştirilmiş gereçlerde birleşim yeri darbe ve titreşimlere karşı dayanımlıdır.
- Sert lehimleme tekniğini uygulamak kolay ve hızlıdır, uygulamayı yapacak kaynakçı becerisi kolay kazandırılabilir. Lehimleme işlemini otomatik hâle getirmek mümkün olduğundan otomasyona uygundur.
- Farklı ergime derecelerine sahip metallerin, örneğin çelik ve bakırın birleştirilmesi kolay ve ekonomik şekilde yapılabilmektedir. Bunun yanı sıra birleştirilecek metallerin farklı kalınlık ve kesitte olması da lehimlemeyi mümkün kılmaktadır.
- Sızdırmazlık istenen birleştirmelerde kolaylıkla kullanılabilir.
Konu hakkında daha fazla bilginiz var ise, alt taraftaki yorum kısmından bize mesaj atarak paylaşabilirsiniz. Biz de sizin değerli yorumunuzu yazımıza aktararak, herkesin öğrenmesini sağlarız.