Bitcoin Nedir? Nasıl Üretilir? Ne İşe Yarar?

Bitcoin Nedir?

Bu yazımızda bitcoin nedir ifadesinden yola çıkarak, bitcoin üretilmesinden nasıl çalıştığına kadar geniş alanda bilgiler vereceğiz. İlk olarak bitcoinin çıkış hikayesini anlatalım. 2008 yılında ortaya çıkan küresel finansal kriz her ülkeyi çok fazla etkiledi. Çoğu kişi 1930’larda yaşanılan Büyük Dünya Bunalım’ını tekrar yaşayacağımızı düşündü. Buna önlem almak için merkez bankaları, para basıp, faiz oranlarını azalttılar. Batmakta olan pek çok banka, iflasın eşiğinden kurtarıldı. Ancak bu kurtarmanın bedeli, para birimlerinin değer kaybı ve vergi artışları olarak halka yansıdı.

Bitcoin ise 2008 yılında Satoshi Nakamoto tarafından yazılan makale ile Dünya’ya duyruldu. Tarih 3 Ocak 2009 yılını gösterdiğinde ise artık işleyen bir sanal para ve protokol olarak hayata başladı. Hayata başlamasıyla tarihe adını ilk sanal para birimi ve protokolü olarak geçti. Bitcoin’in yaratıcısı Satoshi Nakamoto hakkında çeşitli yazılar yazılsa da kim olduğu, nereli olduğu, kullandığı ismin gerçek olup olmadığı bilinmedi. gerçekte kim olduğu bilinmemektedir. Bitcoin’in sembolü: ฿ olarak belirtilirken, kısaltma ifadesi ise BTC olarak sözlüklere yerleşti. En önemli özelliği ise Dünya üzerinde bulunan merkez bankaları veya resmi kuruluşlar gibi kurumlarla ilişkisi olmayan bir elektronik para birimi olmasından geliyor. Bir diğer özelliği ise maksimum bitcoin sayısının 21 milyonla sınırlı olmasıdır. İşte bu yüzden sınırsız olmaması onu değerli yaptı.

Önerilen Yazı: Elektrik Tellerindeki Toplar Nedir? Ne İşe Yarar?

Bitcoin Nasıl Çalışır?

Bitcoin sistemi, açık kaynak kodlu yazılımlardan oluşur. Yazılımlar laptop ve akıllı cep telefonu dahil geniş bir yelpazedeki işlemcilerde çalışırlar. Tamamen dijital olup, fiziki temsiline ihtiyaç yoktur. İşlem maliyetlerinin çok az olması, küresel olarak kullanılabilmesi, gün geçtikçe kullanım alanlarının artması, güvenli ve anonim olarak değer saklama aracı olması Bitcoin’i daha da popüler yapmaktadır.

Bitcoin, 8 basamağa kadar bölünebilir. Böylelikle 0,00000001 Bitcoin’lik bir işlem yapmak mümkündür. En küçük birime Satoshi (satoşi okunur) denir. Başka bir deyişle, 100 Milyon Satoshi 1 BTC’dir. Bitcoin’in dayandığı teoriler oldukça teknik içerikli olsalar da, kullanımı çok kolaydır. Cüzdan (wallet) programlarından herhangi bir tanesini yükleyip, Bitcoin alıp-satmaya ve transfer etmeye hemen başlanabilir. Bitcoin cüzdanları, kişilerin sahip olduğu Bitcoin’leri saklayan ve üzerinde işlem yapılmasına olanak sağlayan programlardır.

Önerilen Yazı: Sezar Şifreleme Nedir? Nasıl Yapılır?

Bitcoin istendiği an da TL, Amerikan Doları, Euro veya başka paralar ile takas edilebilir. Normal paranın kullanımında olduğu gibi, Bitcoin kullanıcıları, ürün/hizmet almak veya satmak için, Bitcoin ağını kullanarak birbirlerine BTC gönderebilirler. Bitcoin satın alabilir ve takas yapabilirler. Ticaret hayatında Bitcoin’in, küresel pazara kolay erişim, dolandırıcılığa ve sahtekarlığa karşı koruma, düşük komisyon oranları, finansal özgürlük ve anonimlik sağladığı için kullanımı artmaktadır.

Bitcoin transferlerinin güvenliği ve üretiminde kriptoloji kullanıldığı için kripto para (cryptocurrency) olarak da tanımlanır. Bitcoin bir şirket ya da kurum değildir, herhangi bir yönetim merkezi yoktur. Herhangi bir kişi ya da kuruma ait değildir, resmi temsilcisi yoktur. Herhangi ülkenin merkez bankasıyla ilişkili olmadığı için hiçbir ülkenin ekonomik durumundan da etkilenmez.

Devletler Bitcoin Ticaretine Karışamıyor!

Bitcoin sisteminde ödemelerde gecikme, sıkıntılı banka transferleri, EFT, Havale, SWIFT masrafları, hesap işletim ve kredi kartı ücretleri yoktur. Herhangi biri, 7/24, ücretsiz olarak birkaç dakika içerisinde başka birine, bilgisayar veya cep telefonu kullanarak Bitcoin gönderebilir. Hiç bir hükümet yetkilisi bu fonlara el koyamaz ve hiç bir banka bu transferleri engelleyemez.

Bitcoin belirli bir seviyede anonimlik sağlar. Lakin %100 anonimliğin garantisi, hiç bir sistemde verilemez. Bitcoin transferleri, Bitcoin cüzdan adresleri arasında gerçekleşir. Bitcoin cüzdan adresi, geleneksel bankacılık sistemindeki, hesap numarasına benzetilebilir. Bu adresler rakam ve harflerden oluşan, kimlik, lokasyon ve diğer hiç bir kişisel bilgiyi içermeyen, karışık bir dizedir. Fakat, Bitcoin cüzdan adresini bildiğiniz birisinin, tüm Bitcoin işlemlerini görmeniz mümkündür, sistem bu anlamda çok şeffaftır.

Bitcoin Nasıl Üretilir?

Bitcoin bir merkezden üretilmez. Bitcoin arzı, merkezi olmayan küresel ağdaki gönüllü bilgisayarların işlemci güçleriyle yapılır. Açık kaynak kodlu madenci yazılımını çalıştırarak, Bitcoin ağına dahil olan herkes, isterse madenci olabilir ve Bitcoin üretebilir. Bitcoin’ler, madencilik adı verilen, transfer işlemleriyle uğraşırken karmaşık bir matematik problemini, birbirleriyle yarışarak çözen, madenciler aracılığıyla arz edilir. Problemi çözen madenci belli miktar Bitcoin ile ödüllendirilir. Problem sürekli olarak zorlaşır ve madencilere verilen ödül yaklaşık her dört yılda bir yarıya iner.

Maksimum BTC sayısı 21 milyonla sınırlıdır. Hiç kimse, hiç bir otorite, Bitcoin sistemine dışarıdan para arz edemez. Oysa, kağıt banknotlar halindeki itibari para, merkezi otoriteler tarafından basılır ve istediğinde ek para arzı sağlanır. Bitcoin sistemi, toplam 21.000.000 Bitcoin üretilebilecek şekilde tanımlanmıştır. 1 Aralık 2016 itibarıyla, 16.018.575 Bitcoin dolaşımdadır. 2140 yılına kadar 4.981.425 Bitcoin ise madenciler tarafından yapılacak olan yeni blok üretimlerine karşılık, madencilere verilerek, Bitcoin arzı yapılacaktır.

2009’dan bu yana gerçekleştirilen tüm transfer işlemleri, Blok-Zincir adı verilen, küresel hesap defterinde tutulur. Blok-Zincir, merkezi bir kayıt ve kontrol mekanizması olmadan değer üretilmesini, transfer edilmesini ve saklanmasını sağlar. Bu defteri, dileyen herkes tutabilir, inceleyebilir, işlemlerin doğruluğunu kontrol edebilir. Bu deftere kayıtları madenciler yazarlar, başka bir deyişle Bitcoin ağının güvenliğini madenciler sağlarlar. Blok-Zincir dağıtık, açık ve güvenilir mutabakat sistemidir.

Bitcoin, işlem protokolünün, merkezi olmayan ağın ve dağıtık işlem buluşlarının ilk uygulamasıdır. Aynı zamanda, diğer kripto-paralar için dijital altın standardıdır. Bitcoin, kısaca itibari para sistemine alternatif, yeni dijital bir parasal sistemdir. Bitcoin, ilk yılın sonuna kadar maddi anlamda değer kazanamazken, 2009 gibi 1 bitcoin 0.01 dolar civarinda bir değere erişmişti. 2010 Yılında 13 dolar değerinde olan bitcoin, 20 bin dolara değerine ulaşmış ve şuan itibariyle 47.000 Dolar civarında satılmaktadır.

Kaynaklar: