Hidroelektrik Santrali (HES) Nedir?

Belirli mekanik düzen içerisinde suyun gücü kullanılarak elde edilen enerji olarak da tanımı yapılan hidroelektrik santrali, mekanik enerjiyi elektrik enerjisine çevirerek elektriğin kullanımını sağlar. Hali hazırda Türkiye’nin çeşitli coğrafyalarında hidroelektrik santraller bulunmaktadır. Diğer adıyla “HES” olarak da bilinen bu santrallerin çevreye yararları ve zararları bulunmaktadır. 

Hidroelektrik Santral Özellikleri

Yapay bir yükselti sonucu gerçekleştirilen santrallerde yenilenebilir enerji kaynağının kullanılması da maliyetlerin çok daha düşük seviyelerde kalmasını beraberinde getirir. Elektrik üretimi sağlaması için baraj yapımı ise her zaman için şart değildir. Akarsu tipi çeşitleriyle doğrudan türbin kanal üzerine kurulabilir. Bunun örneklerinden belki de en iyisi Dicle nehri olmaktadır. Akarsu üzerine barajlar yapılarak da büyük bir yapay göl ortaya çıkarılarak “Depo Tipi Hidroelektrik Santral” süreci tamamlanır. Atatürk Barajı başta olmak üzere Karakaya, Keban bu şekilde hizmet sunan santraller içerir. Med-cezir hareketlerinden de elektrik enerjisi üretimi sağlanırken haliç kullanımıyla suyun yeterli seviyeye gelmesi sağlanarak elektrik kazanılır.

Önerilen Yazı » Nükleer Santral (Reaktör) Nedir? Nasıl Çalışır?

Hidroelektrik Santrali Nasıl Çalışır?

Süreçte suyun belirli bir yükseklikte olması gerekirse daha düşük seviyelerdeki türbinlere gönderimi yapılır. Türbin çarklarının bulunduğu bölgeye hızlı bir şekilde suların çarpmasıyla birlikte türbin mili dönüşü başlatılır. Bu sayede jeneratör çalışırken elektrik enerji üretimi de gerçekleşmiş olur. Hidroelektrik santrali ana parçaları arasında su tutma yapısı, su alma yapısı, iletim kanalı, basınçlı borular, salyangoz, türbin, jeneratör, transformatörler, şalt alanı bulunur. Su girişiyle birlikte orta kısımda bulunan jeneratörün hareket geçmesi türbin hareketleriyle gerçekleşir. Üretilen elektrik ise hat üzerinden şebekeye gönderilir.

Hidroelektrik Santral Zararları Nelerdir?

Hali hazırda da Türkiye’de de yaşanan HES istemiyoruz durumlarının ana nedeni çevreye verilebilecek zararların önlenemez olmasıdır. Doğal yaşam açısından değerlendirildiğinde hidroelektrik santral kurulumlarının büyük bir risk içerdiğini söylemek de yanlış olmayacaktır. Özellikle tarım alanlarının zarar görecek olması ve su kaynaklarının kısıtlanacak olması da başlı başına doğal yaşam için oldukça zararlı olduğunu gösterir. Bununla birlikte santral kurulacak olan bölgedeki tarihi eserlerin yok edilmesi ve ihtimal dahilindedir.

Önerilen Yazı » CERN Nedir? Ne İşe Yarar? Neler Yapılıyor?

Tesislerin kurulumu için büyük bir boş alan gerekli olurken binlerce ağaç kesimi yapılır. Bölge halkının tükettiği suyun kalitesinde de zaman içinde ciddi düzeylerde bir değişim olmaktadır. Negatif yönde kalitenin düşmesi söz konusu olurken suyun zararlı etkilere sahip olması da çeşitli hastalıkların çıkmasını kaçınılmaz hale getirir. Doğal yaşam nezdinde olabilecek olumsuz gelişmelerin haricinde ekonomik açıdan da hidroelektrik santrallere bakılabilir. Çünkü santral ve baraj yatırımlarının maliyetleri son derece yüksek olmasına karşın işlemlerin plan doğrultusunda olup olmayacağının garantisi de yoktur. Yani, santral kurulumu sonrasında dahi harcanan maliyetlerin getirisinin olmaması durumuyla karşı karşıya kalınabilir.

Hidroelektrik Santral Faydaları Nelerdir?

Hidroelektrik santral kurulumu sonrasında ham madde giderine çok yüksek paralar harcanması söz konusu değildir. Doğrudan var olan suyun kullanımı da kirliliği büyük oranda önler. Ayrıca yaşanabilecek sel ve taşkınlarının olmaması da bu yolla sağlanabilir. İklim özelinde bir yumuşama durumu olurken doğru projelerin uygulanması halinde tarım arazilerinin çok daha kolay bir şekilde düzenli sulanmasını da sağlamaktadır. Santral bulunmasından dolayı bölgenin diğer merkez yerlerle ulaşımı da daha kolay hale getirilir. Bu konuda öneri ve görüşleriniz var ise alt taraftaki yorum kısmından bize yazabilirsiniz. Mutlu ve sağlıklı günler dileriz.