Lycurgus Kupası Nedir?

Uzun yıllar boyunca gizemli bir şekilde kalan Lycurgus Kupası, British Museum’da sergilenmekte olan bir Roma kupasıdır. Yaklaşık 1600 senelik olan bu kupa zamanında pek çok insanın ilgisini çekecek bir gizeme sahipti. Adını Trakya Kralı Lycurgus’tan alan bu gizemli ve görkemli kupa, 1900 senesine kadar gizemini korumayı başarmıştır. Lycurgus Kupası ön taraftan aydınlatıldığında yeşil, iç taraftan aydınlatıldığında ise kırmızı ve kahve rengini gösterir. Kupayı gizemli yapan ise neden iki farklı renk yansıtıyor oluşuydu. Peki bilim adamları neden bu gizemi seneler boyunca çözemedi? Lycurgus Kupası’nın üzerindeki bu motifler neleri simgeliyor?

Lycurgus Kupası Özellikleri

İç yüzeyden ışık yansıtıldığında kan kırmızısı, dış taraftan yansıtıldığında yeşil rengini alan bu kupa, halen daha pek çok insanın ilgilisini çekmeyi başarıyor. Farklı iki renge sahip olan Lycurgus Kupası için bilim adamları mikroskop altında araştırma yapmaya devam ediyor. Bu araştırmalar sonucu kupada kullanılan camın saç telinden bile ince olduğu keşfedildi. Bunun dışında kupada kullanılan altın ve gümüş parçaların sofra tuzundan çok daha ince yapıya sahip olduğu tespit edilmiştir. Bu kadar ince işçilik ile yapılmış olan bu kupa, bu şekilde daha da özel bir hale geliyor.

İlginizi Çekebilir: Nanoteknoloji Nedir? Ne İşe Yarar? Kullanım Alanları

Romalılar Tarafından Yapıldı

Bilim adamların araştırmalarına göre renk değiştirme özelliğinin tamamen tesadüf eseri olduğu düşünülüyor. Romalılar tarafından yapıldığı düşünülen bu kupanın renk değiştirme amacı olmadığı, bunun tamamen şans eseri bir şekilde fark edildiğini belirtiliyor. Romalı sanatçıların her ne kadar bunu şans eseri yapmış oldukları düşünülse de, tarih boyunca çok farklı ve özel sanat eserlerine sahip oldukları da unutulmamalıdır.

 

İkonografi

Lycurgus Kupası üzerinde bulunan asmayla bağlanmış ve de çizmelerinden ayrı kalan çıplak Lycurgus, kupanın sol kısmında duran bir Ambrosia ile çevrelenmiştir. Diğer bir tarafta Lycurgus’a büyük bir kaya parçası fırlatmak isteyen figür tek ayak üstünde sergilenmiş. Lycurgus’un sağ tarafında bir Pan figürü bulunmaktadır, ayağının yanında ise köpek görünüme sahip bir panter bulunuyor. Kupa üzerinde belirtilen shanenin 300’lü senelerde yaşanılan olayları yansıttığı düşünülse de hala tam olarak bilinmemektedir. Renginin yeşilden kırmızıya dönmesi ise aslında kırmızı üzümlerin olgunlaşmasını çağrıştırdığı düşünülmekte. Böylelikle şarap tanrısını bir sahnede tasvir etmek için uygun bir yöntem elde edilmiş olunacağı açıklanıyor. Sanat tarihçileri tarafından farklı şekillerde yorumlanan bu kupanın asıl hikayesinin ne olduğu hala tartışma konusudur.

Peki Lycurgus Kupası Neden Renk Değiştiriyor?

Lycurgus Kupası seneler boyunca gizemini korumayı başarmış. 1900 senesine gelindiği ise araştırmalar sonucu kupanın neden farklı renklere büründüğünü bilim adamları açıklamış. Bilim adamları kupanın renk değişimini şu şekilde açıklıyor:
– Kupa içinde kullanılan elemenler yansıma sonucu renk değiştirebiliyor. Işık gümüş olan parçaya yansıdığında yapısı gereği yeşil görünürken, altın parçacıklara yansıtıldığında kırmızı ve kahve tonlarında görülüyor olması normal bir durumdur.

Plazmonik Etki

Milattan önce 1600 senesine ait olan bu kupa, içinde değerli elementleri kapsamaktadır. Cam içinde dağılmış elementler ile tasarlanan ve yapılan bu eser, ışığın soğurulmasını sağlar. Beyaz bir ışık kupanın içerisine yansıtıldığında cam, uzun olan dalga boylarını geçirirken, kısa olanları soğurur ve böylelikle rengi kırmızı olarak yansıtır. Bu durum çok eski zamanlarda simyacılar ve cam işçileri tarafından da söylenmişti. O zamanlarda camlar üretilirken içerisinde katılan metal parçaları, camın doğal yapısını etkilediği için plazmonik etkiler gözlemlenmişti. Doğal olarak cam işçileri bu konuya çok da uzak olmasalar da kesin sonuç uzun yıllarca karar verilemedi.

Kaynak: https://www.sciencedirect.com/topics/engineering/lycurgus-cup

Teknoloji Projeleri Youtube Kanalımızdaki Son Videomuza Göz Atmış Mıydınız?