Turboprop Motor Nedir? Özellikleri Nelerdir?
Turboprop Motor Nedir?
Bu yazımızda turboprop motor nedir, çeşitleri nelerdir bilgiler vererek, turboprop motorların özelliklerini sizlere anlatacağız. Turbo jetin gaz üreticisi olarak adlandırılan, temel bölümü terk ederek egzoz borusu içinde ilerleyen yanmış gazların pervaneyi tahrik ederek türbini çevirmek için kullanılan ilave motorlara turboprop diğer adıyla projet motorlar denir. Kısa tanımından sonra turboprop motorların çeşitlerine özelliklerine geçmeden önce tahrik İngilizce olarak Propulsion ifadesini açıklayalım. Tahrik kavramı itmeyi yaratan kuvveti, ortaya çıkan hareketi ve etkilenen cisimleri incelemektedir. Tahrikte harekete geçirilecek bir cisim ve buna ek olarak bir ya da daha fazla öteleyici (propellant) denen yapı gereklidir. Uçan bir araca tahrik sağlayan yöntemler jet tahriki ilkesinden ortaya çıkmıştır. Jet tahrikinde tahrik sistemi yardımıyla akışkanın momentumu değiştirilir.
Turboprop Motorların Çeşitleri Nelerdir?
Turboprop motorlar, motor yapısını oluşturan elemanların yerleşim şekline veya amacına uygun olarak ilave edilen elemanlar dikkate alınmak suretiyle genel olarak iki gruba ayrılmaktadır.
- Gaz kuplajlı ve serbest türbinli turboprop motorlar
- Dişli kuplajlı türbinli turboprop motorlar
Önerilen Yazı: Ramjet Motor Nedir? Nasıl Çalışır?
Turbo-prop motor çeşitlerinden biri olan gaz kuplajlı ve serbest türbinli bir turboprop motorda pervaneyi döndürebilmek için serbest bir türbin kullanılmaktadır. Bazı turboprop motorlarda pervanenin ayrı bir türbini olmadığı ve direkt olarak kompresör şaftına bağlandığı görülebilir. Turboprop motorların bazılarında ise dişli grubu ve pervane, motorun arka kısmında bulunmaktadır.
Turboprop Motorların Özellikleri Nelerdir?
Uçaklarda kullanılan turbo-prop motorlar, turbojetlerden çok daha karmaşık ve ağırdır. Buna rağmen eş değer boyut ve güçleri karşılaştırıldığında düşük hava hızları için daha yüksek tepki verebilmektedir. Ancak bu avantaj, hız arttıkça azalmaktadır. Normal seyahat hızlarındaki hız artırıldığında turboprobun tepkisel verimliliği azalırken turbojetin tepkisel verimliliği artmaktadır. Turboprop motorlarda serbest türbin şaftı, uçak pervanesi haricinde bir elemanı (helikopter rotoru, gaz kompresörü vb.) tahrik ediyorsa bu motorlar turboşaft olarak adlandırılmaktadır.
Önerilen Yazı: Scramjet Nedir? Özellikleri Nelerdir?
Turboprop motoru oluşturan ana elemanlar turbojet ile benzerdir. Pervane, güç türbini ve aradaki dişli grubu farklı sistemlerdir. “Thrust”ı elde ederken havanın miktarı fazla, ivmelendirmesi ise küçüktür. Tahrik edilen bir pervane (propeller) vardır. Gaz kuplajlı ve serbest türbinli turboprop motorlarda pervanenin döndürülmesi serbest türbin ve merkez tahrik şaftı tarafından sağlanmaktadır.
