Isı Kontrol (Temperatür) Rölesi Nedir? Nasıl Çalışır?
Isı Kontrol (Temperatür) Rölesi Nedir?
Transformatör ve alternatörlerde sargı sıcaklığının belirlenmesi ve belirli bir değerde kalmasının sağlanması lazımdır. Bu durumun sağlaması için kullanılan sisteme temperatür röle denir. Isı (sıcaklık) kontrol rölesinde sargılardan birine yerleştirilen uygun oranlı bir akım trafosunun sekonderinden beslenen küçük bir ısıtıcı gövdenin içinde küçük bir cebe konulmuştur.
Sıcaklık Kontrol Rölesi Nasıl Çalışır?
Trafonun yağ sıcaklığı temsili olarak ölçülür ve yağ sıcaklığında olduğu gibi kapanan kontak sistemleriyle alarm ve açma verdirilir. Sargı sıcaklığı için trafonun en yüklü sargısı seçilir ve sondası da (PTC algılayıcı, yazımızı okuyabilirsiniz: PTC Nedir?) trafonun sıcak noktasındaki cebe yerleştirilir. Alt taraftaki resimde gördüğünüz gibi yüklü olan trafo sargısı veya primer sargısının R fazına bağlanan akım trafosundan alınan yükle orantılı akım, cepteki sondayı ısıtır. Sıcaklıkla çok hassas değişen R direnci, gösterge devresindeki akımı değiştirip temsili sargı sıcaklığı ile ilgili olarak ibre belli bir değer gösterir.
Isı Kontrol Koruma Rölesi Özelliği Nedir?
Sonda yuvasına yerleştirilen sıcaklığa duyarlı direnç, 0ºC’de belirli direnç değerinde yapılır ve bu özellik 100 Ni veya 100 Pt gibi bir sembolle belirtilir.100 rakamı, direncin 0º C’de 100 Ohm olduğunu, (Ni) nikelden, (Pt) platinden yapıldığını belirtir. Direncin 0ºC’deki değeri ve yapıldığı metali belirten sembol, sıcaklığa göre düzenlenen ohmmetre üzerinde de belirtilir.
Transformatör merkezlerinde, sıcaklığa göre direnç değerinin ölçülmesi, Weston köprüsü olarak bilinen bir direnç ölçme sistemiyle gerçekleştirilir. Rölenin kızaklı ve mekanik bayraklı röleye sahip olması açma durumu haricinde DC beslemeyi kullanmaması, akülü sistemlerin yanında kondansatörlü besleme düzenekleri ile çalışabilmesi önemli özellikleridir.
Isı Kontrol Rölesi Kullanım Yerleri
Transformatör merkezlerinde, güç transformatörlerinin yağ ve sargı sıcaklığının ölçülmesi ile çalışan ısı kontrol (temperatür) röleleri kullanılır. Ayrıca alternatörlerde kullanılır.
