AGONİ Nedir?

Bu yazımızda biraz farklı ama bilimsel bir konuyu işleyeceğiz. İşleyeceğimiz konu: Agoni kısaca ölümden önceki durumda yaşanan kısma deniyor. Bunun için ilk olarak ölüm ifadesini literatür olarak açıklayarak başlayalım. Ölüm ifadesi bizi hüzünlendirse de bir gerçek olarak karşımızda duruyor. Literatürde ölüm için canlılığın ve buna benzer hayati faaliyetlerin kesin bir şekilde sona ermesi durumu olarak belirtiliyor. Yine aynı şekilde canlı varlıkların herhangi bir dokusunun canlılığını kaybetmesine de ölüm olarak belirtilir.

Canlının ölümünden bahsedebilmek için, hayati faaliyetlerin bir daha geri gelmemek üzere sona ermesi şarttır. Zira boğulma, donma, zehirlenme tehlikesi geçiren ve kalbi duran kişilerde suni teneffüs ve kalp masajı yapılarak, durmuş gibi görünen solunum ve dolaşım fonksiyonlarının tekrar başlatılması çok kere mümkün olmaktadır.

Agoni Evresinde Neler Oluyor?

Agoniyse, kişinin artık döndürülemez sürece girmesi ve yavaş yavaş ölmesi durumuna verilen addır. Hastanın istemsiz hareketler yaparak ölüme doğru yol aldığı bu evrede tam olarak neler yaşanıyor?

Agoni, insanın ölümden önce, kısa ya da uzun can çekişme evresinin Medikal (tıp) açıklamasıdır. Bu evre, süreğen hastalıklarda uzun, birden gerçekleşen ölümlerde kısa olur. Kimilerinde birkaç dakika, kimilerinde günler sürebilen bir olaydır. Nükleer patlamalar hariç bütün ölümlerde gözlemlenir. Bu süreçte 3 büyük sistem olan solunum, dolaşım ve merkezi sinir sistemlerinde kritik değişiklikler meydana gelir.

Önerilen Yazı: Altın Oran Nedir? Nasıl Hesaplanır? Nerelerde Kullanılır?

Agoni evresindeki hasta durgundur, gözler tek noktaya odaklanmış, yüz solgundur. Dudaklar morarır, alt çene düşer. Kalpte ritim düzensizliği oluşur. Vücut soğumaya başlar, ışık refleksi kaybolmuştur. Solunum yavaş ve hırıltılıdır. El ve bacaklarda istemsiz hareketler olur. Bu dönemde çoğunlukla bilinç kayıptır ama bilincin açık olması da ihtimaller dahilindedir. İstemli davranışlara hakimiyet sağlayan çizgili kaslar işlevselliğini kaybettiği için idrar, gaita ve erkeklerde meni sıvısı açığa çıkabilir. Hatta agoni devrelerinde kişilerin yaptığı yasal işlemlerin geçerli olup olmamasının doğuracağı tartışma açısından da hukuki önem taşır.

Agoni döneminde bilinçte ve iradi hareketlerde bozulma meydana geldiğinden kişinin yaptığı mal satma, vasiyetname düzenleme, miras bırakma, evlat edinme, evlenme, vs. hukuki işlemler hukuk bakımından geçersiz sayılmaktadır. Bu nedenle bu işlemlerin geçerli olup olmadığına sonradan karar verecek hekimin bu akitlerin agoni döneminde yapılıp yapılmadığını ayırt etmesi lazımdır. Bu ayırımı yapabilmek ve muayene sırasında yaklaşmakta olan ölümü belirleyebilmek için agoni belirtilerini bilmek gerekmektedir. Uzman bir hekim tarafından bilincin ve iradenin düzgün olduğu tespit edilirse işlem geçerli kabul ediliyor. Çünkü hasta bu ölüm yolunun başında farklı, ortasında farklı, sonlarına doğru daha da farklı oluyor.

Agoninin sonlarına doğru bu düzensizlikler kaybolabilir, bilinç açılabilir, canlılık yeniden kazanılmış gibidir olabilir hatta insan kendini çok iyi hissettiğini bile söyleyebilir. Bu, ölüm öncesi görülebilen geçici durumdur. Aynı zamanda da bir yanılgıdır, bu son hareketlenme kişinin artık ölüme daha da yakın olduğunun göstergesi ve son canlılık kırıntılarıdır. Hastalıktan ölenlerde bu ölüm yolu (agoni) daha uzun oluyor; kaza geçirip birden ölenlerin agonisi daha kestirme. Agoni döneminde yapılan tüm hukuki işlemler geçerli değil diye bir şey yok.

Agoni döneminde sırasıyla önce görme, sonra işitme ve en son hissetme duyuları bozulur. Gözler yukarı ve dışa tavana bakıyormuş gibi bir hal alır, gözbebekleri genişler. Göz akı ve göz kenarlarında yapışkan bir sıvı toplanır. Göz parlaklığını kaybeder, arkaya doğru çöker.

Ülkemizin kurucusu Atatürk’ün ölümü öncesi yazılan hatıralar bu durumu bizlere net gösteriyor. Çünkü Atatürk, vefat etmeden önce yanındaki saatin kaç olduğunu göremeyip sorması, yine dilini biraz daha uzatması, söylendiğinde duyamayıp tam tersi içine çekmesi hep bu dönemde olduğunun göstergeleridir. Yine agonide, vücutta irade dışı hareketler oluşuyor. Kişi bilinçsiz olarak kolunu bacağını oynatıyor. İrade dışı hareketler içerisinde en karakteristik olanı elde para sayar gibi bir oynatma hareketi ki buna da karfoloji deniyor. 

Özetle agoni, ölüm halinin acıklılığını arttıran bir durum olarak kabul edilir. Hani filmlerde bazı sahneler vardır; zamanda bir şeyleri değiştirdikçe fotoğraftaki kişi de yavaş yavaş silinmeye başlar. Galiba ‘Geleceğe Dönüş’ filminde vardı böyle bir sahne. İşte agoniyi de böyle görebiliriz. Yavaş yavaş kaybolma, yavaş yavaş kaybetme. Yazımızı bitirirken, ölenlerimize Allah’tan rahmet, yakınlarını kaybedenlere baş sağlığı dileriz.

Önerilen Yazı: Dünya Tarihinde Yaşanmış Dönüm Noktaları

Teknoloji Projeleri Youtube Kanalımızdaki Son Videomuza Göz Atmış Mıydınız?