DNA Nedir?

Hücrenin iç kısmında yer almasıyla birlikte canlının tüm bilgilerini şifreleyen bir çift uzun molekül zincirine DNA denir. Canlıların en temel unsuru olarak kabul edilmektedir. DNA, İngilizce Deoxyribonucleic Acid ifadesinin kısaltılmışıdır. Türkçe olarak “Deoksiribonükleik Asit” olarak açılımı yapılmaktadır. Birbirine geçmiş ip benzeri bir şekle sahiptir. Gösterim şeklide yine böyle olmaktadır. Hücre içerisinde protein ya da özel enzimlerin yardımıyla paketlenmiş bir şekilde çekirdeğin iç kısmında yer alır.

Deoksiribonükleik Asit (DNA) Kısa Tarihi

İlk olarak 1869 yılında Miescher tarafından bulunan özel bir maddenin ne olduğu soruları sorulmaya başlandı. “Miescher Nüklein” olarak adlandırılan bu maddenin ilerleyen yıllarda iki tipte asit olduğu sonucuna varıldı. 1924 yılında Feulgen ve Rossenbeck isimli araştırmacılar tarafından timonükleik asidin çekirdeğe özgü olduğu kabul edildi. Her iki canlılar alemi içinde geçerli olduğu sonucuna varılırken zimonükleik asit ise sitoplazmaya ait madde sayıldı. 1953 yılında Watson ve Crick ise DNA molekülünün yapısı ve şekli hakkında izlenimlerini ortaya koydu. Bir çift sarmal yapı olduğu anlaşılırken TMW çalışmaları da DNA araştırmalarında önemli bir yere sahiptir.

Önerilen Yazı: Eşeyli Eşeysiz Üreme Nedir? Farkları ve Özellikleri Nelerdir?

DNA Ne İşe Yarar?

Tüm canlılarda olması zorunlu tutulan DNA, en temel görevi olarak hücre bilgilerinin saklandığı bölümdür. Her ne kadar zincirlerin farklı görevleri bulunsa da genetik bilgilerin saklanması en önemli husus olarak değerlendirilmektedir. Genetik bilgilerin var olduğu parçaların her biri ise “gen” olarak adlandırılmaktadır.

Hücre içindeki protein çeşidinin belirlenmesinde yarar sağlayan DNA, aynı zamanda RNA üretilmesini de mümkün kılmaktadır. Canlılar arasındaki çeşitliliği sağlanması, canlıların kalıtsal bilgilerin korunması temel işleyişleri arasındadır. Hücre bölünme durumlarında ise kalıtsal özelliklerin hücrelere aktarılmasında görev almaktadır. Hücre bölünmelerini mümkün hale getiren DNA, bu sayede üremeleri kazandırmaktadır. Çekirdekteki kromozomların oluşturulması da DNA ile olmaktadır.

DNA Yapısı

Çekirdek organelinin içindeki DNA, çift zincirli olurken heliks oluşturmuş bir yapıya sahiptir. DNA zinciri ortalama 2,5 nanometre genişliğe sahiptir. Her hücrede DNA molekülünün ayrı olduğu bilinirken bir insan vücudunda ortalama 100 trilyon civarında hücre bulunmaktadır. Bunların bilgileri bu şekilde var olurken ortalama uzunluğu ise 1 metredir. DNA zinciri üzerinde Adenin, Guanin, Sitozin, Timin gibi bazlar mevcuttur. Belirli bir düzen içinde birbirleriyle karşı karşıya gelip bağlanma işlemleri gerçekleştirilmektedir. DNA’nı yapısındaki bu çift zincir bazlar arasındaki hidrojen bağları ile birbirine tutunur. Rastgele bir durum olmadığı kombinasyonlar sonucu öğrenilirken aynı zamanda heliks yapısının düzgün olması da bu bağlanma durumlarıyla ilgilidir. Küçük bazlarla büyük bazların aynı noktada karşı karşıya bulunması da aralıkların her zaman aynı olmasını kaçınılmaz kılmaktadır.

Önerilen Yazı: Plasebo Etkisi Nedir? Etki Mekanizmaları Nelerdir?

DNA Özellikleri

Vücudun her alanındaki hücrelerde var olan DNA, bir çeşit bilgi saklama deposu olarak da tanımlanabilir. Son derece ilginç bir şekilde oluşturulan çift zincirli sarmal içerisinde hücrelerin tüm bilgileri bulunmaktadır. Bu bilgiler sayesinde hücrelerin bölünmesi, üremesi mümkün olurken hücre ölümleri de gerçekleşebilmektedir. Gen yapısıyla ilgili değişimler ise DNA özelliklerini etkileyebilmektedir. Zincirin omurgası altın renginde olurken sarmal üzerindeki bazlar belirli şartlara bağlı olarak karşı karşıya sıralanmaktadır. Gerçekte çok uzun olduğu tahmin edilse de DNA sarmalının görülebilmesi için yüksek teknoloji mikroskop kullanımı şarttır.

Not: Yazımızı sürekli geliştirmekteyiz. Siz de bu yazımıza katkı sağlamak isterseniz alt taraftaki yorum kısmından veya mailden bize yazabilirsiniz. Memnuniyet duyarız.