Hız Sabitleyici (Cruise Control)

Uzun yolculukları bilirsiniz sürekli ayaklarınız, eliniz ve gözünüzü kullanmak bir süre sonra sizi istemsiz bir şekilde yormaya başlar. Bu yazımızda bu olumsuz duruma karşı geliştirilen hız sabitleyici sistemini açıkladık. Sürekli yolu takip etmek sollama yapmak vs. gözlerinizi aşırı derecede yorarak konsantrenizi bozar. İşte burada bize bir yardımcı olarak hız sabitleyici sistemi (Cruise Control) devreye girer. Sürücünün biraz olsun rahatlamasını sağlayan bu sistem genelde direksiyon üzerinden bulunan tuşlar veya direksiyon altında bulunan bir koldan kumanda edilir temel mantığı aracınızın sabit bir hızda yol almasını sağlamaktır. 

Basit bir hız sabitleme sisteminin temel elemanları şunlardır:

• Servo ünitesi
• ECU (Elektronik kontrol ünitesi)
• Hız sabitleme elemanları  
• Kumanda düğmeleri

Hız Sabitleyici Çalışma Mantığı

Sisteminin mantığı bu sistemi devreye aldığınızda, motorun yakıt valfine etki ederek, burada verilen yakıtın oranında bir değişiklik yapar. Böylelikle motora gelen yakıtın sabitlenmesini sağlanır. Bu sayede araç belli bir hızda tutulmuş olur. Eğer sistemi iptal edip devreden çıkarmak isterseniz gaz, fren veya debriyaj pedalına basmanız yeterli olacaktır. Bazı araçlarda hız yükseltme veya alçaltma tuşları direksiyon üzerinde de bulunur bu sayede daha pratik ve hızlı bir hız değişiklik imkanı elde edilmiş olunur. 

Direksiyon üzerine veya çevresine yerleştirilen bir kol ya da düğme ile hız sabitleme sistemi devreye sokulduğunda, hız sabitleme sisteminin bağlantılı olduğu elektronik kontrol ünitesine sinyal gönderilir. Elektronik kontrol ünitesine bağlı fren, debriyaj, gaz ve direksiyon sistemi sensörleri sürücünün isteğine yanıt verir ve sistem çalışmaya başlar. Eğer sürücü hızı sabitlemek istiyorsa ve araç hızı 40 km/h üzerinde ise cruise kontrol devreye girer ve yakıt valfine müdahale ederek yakıtın o andaki hıza göre sabitlenmesi sağlanır. Eğer sistem devreden çıkartılmak isteniyorsa debriyaj, fren ve gaz pedalına basmak yeterli olur. Ancak bazı araçlarda gaz pedalı sistemi devreden çıkartma özelliğine sahip olmayabilir. Bu durumda direksiyon üzerinden bulunan kol veya düğme ile aracın hızı değiştirilebilir.

Sistemi devreye sokmak ve devreden çıkarmak için direksiyon üzerinde ON / OFF , Set + / – ve RESET tuşları bulunur. ON tuşu ile hız sabitleyici devreye sokulabilir OFF tuşu ile devreden çıkarılabilir. Set artı (+) tuşuyla aracın hızı artırılabilir, eksi (-) tuşuyla hızı azaltılabilir. Eğer aracın hızını azalttıktan veya arttırdıktan sonra tekrar en baştaki hıza getirmek isterseniz de RESET tuşunu kullanabilirsiniz. Ancak bu tuşların isimleri araçtan araca farklılık gösterebilir. Cruise controlün (CC) yanında bir de son zamanlarda iyice yaygınlaşan Adaptive Cruise Control (ACC) sistemi vardır. Bu sistemin çalışma mantığı da tıpkı diğer sistem gibidir. Ancak tek farkı öndeki araçla aranızdaki mesafeyi sensörler yardımıyla otomatik olarak ayarlayabilmesidir.

Yani otobanda sabitleyiciyi kullanarak seyahat ederken önünüze sizden daha yavaş hareket eden bir araç çıktığında sizin frene basmanıza gerek kalmadan sistem otomatik olarak hızı ve aradaki mesafeyi karşıdaki araca göre ayarlayabilmektedir. Önünüzdeki araç şerit değiştirdiğinde veya hızlandığında ise sistem kendiliğinden eski hızına dönecektir. Hız sabitleyici sistem daha az stres ve daha az yorgunluk sağladığı gibi yakıt asarrufu konusunda da büyük avantaj sağlamaktadır. Özellikle otobanlarda ve anayollarda %25 yakıt tasarrufu sağlayabilir. 

Önerilen Yazı: Varyometre Nedir? Nasıl Çalışır? Ne İşe Yarar?

Hız sabitleyici sistemler doksanlı yılların başlarında üst model araçlardan kullanılmaya başlamış ancak günümüzde hemen her araçta fabrika çıkışlı olarak gelmektedir. Bu sistem özellikle uzun gece yolculuklarında araç kullanıcısını daha çok rahatlattığı için bazı durumlarda tehlikeli olabilir araç kullanıcısının uyumasına dahi sebep olabilir. Ancak yeni teknolojiler ile sürekli gelişin bu sistemler içinde daha gelişmiş bir sistem vardır. Bunun adı Adaptive Cruise Control System Türkçe olarak Uyarıcı Hız Sabitleyici Sistem olarak geçer.

Uyarıcı Hız Sabitleyici Sistem

Bu uyarıcı sistem ile hız sabitleyici devredeyken aynı normal hız sabitleyiciler gibi yakıtın valfine etki ederek motora belli bir yakıt gönderme işlemi yapılıyor. Burada gelen yenilik ise önünüzde bulunan araca belli bir mesafeden fazla yaklaştığınızda aracınız üzerindeki sensörler sisteme uyarı göndererek aracınızın yavaşlamasını ve öndeki araç ile aranızdaki güvenli takip mesafenizi korumanıza sağlıyor. Aynı zamanda önünüzde seyreden araç hızlanır veya şerit değiştirirse aracınız tekrar aynı hıza yükselebiliyor. Hız sabitleyici sistem özellikle uzun yolculuklarda sizi ve yanınızdakilerin güvenli bir yolculuk yapmasını sağlar.

Önerilen Yazı: Rot ve Balans Ayarı Nedir? Ne İşe Yarar? Nasıl Yapılır?

Yakıt tasarrufu imkanı sağlayan bu sistem aracınızı belli hız ve devir oranlarında tutarak temiz bir bir sürüş imkanı sağlarken motorunuzun da daha verimli çalışmasını sağlıyor ve yakıt tasarrufunuz %25 oranlarına kadar ulaşabiliyor. Aynı zamanda sürekli pedallara basan araç kullanıcılarının şikâyetlerinden olan topuk ağrısı, bacak uyuşması gibi şikayetlerden de bizleri kurtarıyor. Yazımızı yeni bilgilerle sürekli güncelleyeceğiz. Değinmemizi istediğiniz yerler veya sizin katmak istediğiniz bilgiler var ise bu yazının altındaki yorum kısmından bize yazabilirsiniz.

Teknoloji Projeleri Youtube Kanalımızdaki Son Videomuza Göz Atmış Mıydınız?