Kompanzasyon Nedir? Nasıl Yapılır? Ne İşe Yarar?
Kompanzasyon Nedir?
Şebeke üzerinde oluşan reaktif gücü dengeleme ve aynı zamanda faz akımının gerektiği açı düzeltme işlemlerine kompanzasyon adı verilmekle birlikte elektrik sanayisinde çokça kullanılmaktadır. Akım ile gerilim arasındaki faz farkının ideal olması sağlanırken çeşitli alanlarda kullanımı hem sorunsuz işlem yapılmasını hem de ekonomik olmasını mümkün kılmaktadır. Güç faktörü düzeltilirken gereksiz yere şebekeye aşırı yüklenmelerin olması da önlenir. Bu sayede trafonun zarar görmesi, kesintiye uğraması ortadan kalkar, yüksek maddi kayıpların yaşanması da engellenir.
Kompanzasyon Nasıl Yapılır?
Güç katsayısının düzeltilmesi amacıyla yapılırken var olan işlemlere farklı seviyelerdeki cihazlar kullanılır. Güç üçgeninde var olan güç açısıyla görünür gücün küçülmeye başlaması gerekir. Q bileşenin küçülmesi ile bu durum gerçekleşirken görünür gücün ise mutlaka aktif güce vektörel yakınlık içinde olması sağlanır. Devreye kapasitif reaktif güç eklemesi yapılır. Bu sayede toplam reaktif güç azaltılır. Bunun olabilmesi için ise paralel kondansatör grupların bağlaması yapılır.
Bunun ana sebebi ise reaktif gücün hatlardan sağlanmasını engellemektedir. Bu kondansatörlerden sağlanmasıyla söz konusu olurken paralel olmalarının sebebi yükün etkilenmemesi içindir. Aynı şekilde aktif güç bu şekilde çekilebilir. Gerekli kondansatör değerinin belirlenmesi işlemi endüktif yük aktif gücü ve güç katsayısı hesaplamasıyla olur. Proje ve çalışır aşamalardaki tesislerde gerekli projelerin yapılmasıyla kullanımı olur.
Ayrıca Bakınız » Elektrik Sigortası Nedir? Neden Atar? Ne İşe Yarar?
Kompanzasyon Neden Yapılır?
Var olan elektrik ihtiyacıyla enerji üretimi arasında belirli bir oran bulunmaktadır. Ancak teknolojinin gelişmeye aralıksız devam etmesinden dolay istenen elektrik ihtiyacı her geçen gün artmaktadır. Buna karşı üretimin o denli olmamasından dolayı kompanzasyon işlemleri yapılmaktadır. Bu işlemin yapılmasıyla çok daha uygun fiyattan elektrik enerjisi kullanılabilirken var olan çamaşır makinesi, buzdolabı klima, televizyon ya da ısıtma sistemlerinin çalışması da sağlanabilir.
Herhangi bir sebepten dolayı bu işlemin yapılmaması durumunda şebekelerde kayıplar oluşur, iletim hatları ve kablolar çok daha fazla akım çeker. Bundan ötürü de büyük gerilim düşümleri peşi sıra gelir. Enerji taşıma kapasitesi düşüş gösterir. Kompanzasyon ile çok daha kaliteli ve ucuz elde edilen elektriğin verimli kullanımı da söz konusu olur.
Ayrıca Bakınız » Güç Katsayısı (Faktörü) Nedir?
Kompanzasyon Ne İşe Yarar?
Trafolarda oluşabilecek gereksiz yüklenmeyi tamamen ortadan kaldıran kompanzasyon, enerji üretimi yapılan santrallerde yük kapasitesini de doldurmamaktadır. Dağıtım ve iletim hatlarındaki tüm gereksiz yüklemenin azaltılması da ancak bu yöntemle mümkün olmaktadır. Ayrıca yüksek gerilim tesislerindeki arızaların sayısının azaltılmasında yarar sağlarken olabilecek risklerde minimum seviyelere çekilebilir. Kesici, ayrıcı, trafo, şalter, izolatör kaynaklı sorunların yaşanmaması da kompanzasyon ne işe yarar sorusuna verilebilecek cevaplar arasındadır.
Ayrıca Bakınız » Isı Pompası (Heat Pump) Nedir? Nasıl Çalışır?
Tüm devreler özelinde hem kapasite hem de verim artışı sağlamasının yanı sıra, sistem kurulumundaki maliyetlerde düşürülmektedir. Gerilim çökme durumlarının önüne geçen kompanzasyon faydaları arasında daha çok akım taşımaları yapması da söylenebilir. Trafoya bir anda yüklenmeler az olacağı için gelecek elektrik faturalarında önemli oranda düşüşler yaşanması kaçınılmazdır. Bu yazı hakkında daha detaylı bilgilere sahipseniz veya bu bilgileri de yazar mısınız derseniz bize alt taraftan yorum atabilirsiniz.
