Maymun Çiçeği Virüsü Nedir? Belirtileri Nelerdir?
Maymun Çiçeği Virüsü Nedir? Belirtileri Nelerdir?
Bu makalemizde maymun çiçeği (monkeypox veya MPX olarak da bilinir) hakkındaki en önemli bilgileri özetliyor ve bulaşma, belirtiler, ilerleme, tedavi, aşılama ve korunma seçenekleri hakkında bilgi veriyoruz.
Maymun Çiçeği Hakkında En Önemli Bilgiler
• Hastalık genellikle kendiliğinden iyileşse de son derece ağrılı olabilir.
• Belirtiler enfeksiyondan sonraki gün kadar erken bir zamanda ortaya çıkabilir. Genellikle 5 ila 11 gün içinde başlarlar, ancak üç haftaya kadar da sürebilir (kuluçka dönemi).
• Kızarıklıklardan/lekelerden nodüllere ve kabarcıklara, püstüllere, yaralara ve kabuklanmalara kadar bazen çok ağrılı cilt değişiklikleri tipiktir.
• Cilt değişiklikleri genellikle yüzde, genital veya anal bölgede başlar.
• “Çiçek” genellikle iki ila dört hafta sonra kendiliğinden iyileşir, ancak yara izleri bırakabilir.
• Bu cilt lezyonları genellikle ateş, baş ağrısı, kas veya sırt ağrısı veya şişmiş lenf düğümleri gibi genel semptomlardan önce veya bunlara eşlik eder.
• Ana bulaşma yolu, örneğin kucaklaşma veya cinsel ilişki sırasında yakın, uzun süreli ciltten cilde temastır – özellikle cilt lezyonları veya kabuklarıyla temas.
• Kabarcıkların içindeki sıvı ve kabarcıklar patladıktan sonra ortaya çıkan yaralar, üzerlerinde oluşan kabuk gibi özellikle bulaşıcıdır.
• Virüs ayrıca cinsel ilişki sırasında kullanılan nesneler (örn. cinsel oyuncaklar) veya kontamine tekstil ürünleri (örn. giysiler, yatak çarşafları, havlular) ile temas yoluyla da bulaşabilir.
• Özellikle ağrılı seyreden vakalarda hastanede ağrı tedavisi gerekebilir. Yaraların bakteriyel süperenfeksiyonlarını önlemek de önemlidir.
İlginizi Çekebilir: Bazı Yumurtalar Beyazken, Bazıları Neden Kahverengidir?
Maymun Çiçeği Nedir?
“Maymun çiçeği virüsü” (Monkeypox Virus veya MPXV) ilk olarak maymunlarda bulunmuştur. Ancak virüslerin aslında çoğunlukla kemirgenlerde (örneğin sincaplar ve sıçanlar) bulunduğu düşünülmektedir. Örneğin ısırıklar, vücut sıvıları ve tüketim yoluyla insanlara bulaşması mümkündür.
Virüsler bazen çok ağrılı deri değişikliklerine (döküntülerden nodüllere/çıbanlara, püstüllere ve üzeri kabuk bağlamış yaralara kadar) neden olur. Genellikle kendiliğinden iyileşirler, ancak yara izi bırakabilirler.
“Maymun çiçeği virüsleri” insandan insana, özellikle cilt lezyonlarına (döküntü, veziküller, püstüller, yaralar, kabuklar) temas yoluyla, yakın ve uzun süreli ciltten cilde temas yoluyla bulaşır.
Mevcut salgında MPX (“maymun çiçeği”) esas olarak erkeklerle cinsel ilişki yaşayan diğer erkeklerin cinsel ağlarında yayılmaktadır. Vücuda ana giriş noktaları cinsel ilişkiye dahil olan mukoza zarlarıdır.
Maymun Çiçeği’nin Belirtileri Nelerdir?
Belirtiler enfeksiyondan sonraki gün kadar erken bir zamanda ortaya çıkabilir. Genellikle 5 ila 11 gün içinde başlarlar, ancak üç haftaya kadar da sürebilir (kuluçka dönemi).
Kızarıklıklardan/lekelerden nodüllere ve kabarcıklara, püstüllere, yaralara ve kabuklanmalara kadar bazen çok ağrılı cilt değişiklikleri tipiktir.
Cilt değişiklikleri genellikle yüzde, genital veya anal bölgede başlar. Neden oldukları ağrı, hastanede tedavi edilmelerini gerektirecek kadar şiddetli olabilir.
Bakteriyel süperenfeksiyonlar, yani hasarlı bölgelerin iltihaplanması da mümkündür.
“Çiçek” genellikle iki ila dört hafta sonra kendiliğinden iyileşir, ancak yara izleri bırakabilir.
Genellikle cilt değişiklikleri ateş, baş ağrısı, kas veya sırt ağrısı veya şişmiş lenf düğümleri gibi genel semptomlarla birlikte ortaya çıkar veya bunlara eşlik eder.
Maymun Çiçeği’nden Şüpheleniyorsanız Ne Yapmalısınız?
Olağandışı cilt değişiklikleri bir doktor tarafından açıklığa kavuşturulmalıdır (aile hekimi, dermatolog, HIV uzmanı muayenehanesi, kontrol noktası veya sağlık ofisinde – en iyisi önce onları aramak ve şüphelerinizi bildirmektir).
Mümkünse, durum netleşene kadar başkalarıyla yakın ten tene temastan kaçının.
Maymun Çiçeği (MPX) Nasıl Tedavi Edilebilir?
Kural olarak, hastalık kendi kendine iyileşir. Gerekirse semptomlar (örn. ateş ve ağrı) tedavi edilebilir veya hafifletilebilir. Ağrı şiddetliyse hastanede tedavi gerekebilir. Deri lezyonlarının bakteriyel enfeksiyonlarını önlemek önemlidir.
Şiddetli seyreden kişiler için Tecovirimat ile bir tedavi Ocak 2022’den beri onaylanmıştır.
Kaynaklar:
- https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/monkeypox
- https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/symptoms/index.html