Santrifüj Nedir? Ne İşe Yarar? Nasıl Çalışır?
Santrifüj Nedir?
Son yıllarda artan Biyoteknoloji çalışmaları, çoğunlukla laboratuvar ortamlarında gerçekleşmektedir. Yine laboratuvar ortamlarında yapılan bu tarz çalışmalar için yaygın bir şekilde bir cihaz kullanılmaktadır. O cihaz da santrifüjdür. Bu kapsam bize bu cihaz ile ilgili gelen sorulara yazımızda yanıt aradık ve kısaca santrifüj cihazından bahsettik. İlk olarak 1864 yılında Antonin Prandtl ismindeki bilim adamı tarafından icat edilerek yararlanılan cihazın günümüzde birçok farklı alanda kullanımı vardır. Cihazın ilk kez kullanılması ise o zamanın bir ihtiyacı olan içtiğimiz sütün içinde barındırdığı kaymağı ayırmak amacıyla olmuştur.
Bununla birlikte hemen tanımını yapmak gerekirse Santrifüj, ağırlıkları arasında fark bulunan maddelerin deney tüpleri içerisine konularak döndürülmesiyle ayrışmalarını sağlayan bir cihazdır diyebiliriz. Son derece yüksek bir hızda döndürme işlemleri gerçekleşirken yer çekimine bağlı olarak iki maddenin ayrışması da böylelikle sağlanmaktadır. Laboratuvar cihazı ya da aleti denmesinde herhangi bir sakınca bulunmazken yararlanılan unsur ise maddelerin çökme hızlarıdır.
Önerilen Yazı: Merkezkaç Kuvveti ve Merkezcil Kuvvet Nedir?
Santrifüj Nasıl Çalışır?
Motor ile birlikte rotor ve çevirme milinden oluşan bir yapıya sahip olan cihazın kullanımı da basittir. Rotor, kapak ve mandalla hazır hale getirilmiş bir odacık içindedir. 4 tane kovası var olurken yatay başlığı da bulunur. Hareket haline geçmesiyle yatay olan rotor, durgun ise dikey durumdadır. Tüp bölümlerinde ise hızlı çalışma sonucunda tüplerin kırılması için yastıkçılar yer alır. Hemen hemen birçok farklı maddenin kullanılabilir olmasından dolayı tüplerin büyüklükleri de çeşitlilik gösterir. Buna bağlı olarak her tüp için uygun aplikatörler kullanılması da söz konusudur.
Direkt akımlı elektrik motoru var olan cihazda rotor şaftı ise dönme sistemi üzerinden kullanılmaktadır. Bununla birlikte bazı durumlarda makara sistemi tercihi de olabilmektedir. Dondurulmuş ayak kullanılmasının en önemli sebebi ise hızlı dönüşleri etkileyebilecek titreşimlerin oluşmamasıdır.
Önerilen Yazı: 3 Boyutlu Yazıcılar ile Yapay Organ Çalışmaları
Cihaz hızının ayarlanmasında potansiyometre kullanılırken motorun voltaj desteği de bu şekilde kontrol edilmektedir. Santrifüj çalışması ise şimdi başlatılabilir. Öncelikli iki maddenin ayrıştırılabilir olması gerekmektedir. Bununla birlikte tüpler içinde bulunan maddelerin hızlı bir şekilde döndürülme işlemi başlatılmaktadır.
Yer çekimin uyguladığı ivmeden çok daha büyük bir kuvvet bulunurken hız yardımıyla ayrıştırılma sağlanmaktadır. Bu işlemle yoğunluk ve büyüklüklerin etkisi görülürken parçaların kuvvetleri de çökme durumların üzerinde etkili olmaktadır. Çok daha ağır olan maddenin tüpün altında kaldığı görülürken hafif madde veya parçalar ise üst kısmında toplanmış bir vaziyete gelmektedir. Santrifüj ne işe yarar sorusu bu ayrışma olayıyla cevaplanırken çeşitli ilaç maddeleri, kan ve yağ unsurlarıyla ayrışmaların yapılabilmesi de imkan dahilindedir.
Önerilen Yazı: Diş Protezi Nedir? Nasıl Yapılır? Ne İşe Yarar?
Santrifüj Özellikleri
Düşük hızlı modelleri de var olan cihazların yüksek hızlı ya da ultra seçenekleri de işlemlere göre farklılık gösterir. Karmaşık yapıya sahip olmasına karşın ultra santrifüjler tercih edilmesinin en önemli sebebi çok yüksek devirlere ulaşabilmesidir. Bununla birlikte hızdan dolayı çok daha kısa sürede ısı artışı olmaktadır. Herhangi bir yanma durumu olmaması için bu tarz cihazlarda soğutma amacıyla alet yüksek vakumda tutulmaktadır. Bu sayede sürtünmenin engellenmesi de amaçlanır. Cihazın içi çelik yapılı olduğu içinde tam koruma sağlanmaktadır.