Tozaltı Kaynağı Nedir? Nasıl Yapılır? Kullanım Alanları
Çeşitli sektörlerde kullanımı görülen tozaltı kaynağı, başta silikat olmak üzere kireç, magnezit, oksit gibi elementlerden meydana gelen toz örtü altında yapılan kaynaklama işlemine denir. Elektrotun ön bölümüne doğru kendi ağırlığıyla dökülmeye başlamasının ardından bir makaraya sarılı bir tel olan elektrot, kaynak bölgesine sürekli hareket ettirilmektedir.
Toz Altı Kaynağı Özellikleri
Normal ark kaynağıyla kıyasladığında verimliliği çok daha yüksek olan toz altı kaynağı sayesinde saatte 10 kata kadar fazla metal eritilebilir. Isının çok daha derinlere etki etmesini sağlamasından ötürü çok daha yumuşak bir kaynak dikişi oluşturulmasında da kullanımı söz konusudur. Toz durumundan dolayı kaynak bölgesi devamlı temiz kalırken metal sıçrama durumları da önlenmektedir.
Önerilen Yazı » Gazaltı Kaynağı Nedir? Ne İşe Yarar? Nasıl Yapılır?
Sıvı metalde olabilecek safsızlık durumları da toz tabakanın koruma yapmasından dolayı engellenir. Tozaltı kaynağı özellikleri ile yüksek kalitede dikiş meydana getirirken katılaşmış olan tozların çatlayarak dikişten kaldırılması sağlanır. Buna karşın diğer taraftan değerlendirildiğinde birçok olumsuz yönünün olduğu da söylenebilir. Bilhassa takım çelikleri, dökme demirler ve alüminyum için çok uygun bir kaynak yöntemi olmaktan uzak olan tozaltı kaynağı bundan dolayı çok daha az kullanılmaktadır.
Özellikle tozun nemlenme ihtimalinin yüksek olması ve büyük çaplı ısı giriş durumlarından dolayı tozaltı kaynağı kullanımı bazı durumlarda tercih edilmemektedir. Buna rağmen kaynak bölgesinde özellikle koruyucu bir bölge oluşturması önemli kabul edilirken toz hunisinden bırakılan tozların cüruflara etkisi de vardır.
Önerilen Yazı » Havya Nedir? Nasıl Çalışır? Çeşitleri Nelerdir?
Toz Altı Kaynağı Kullanım Alanları
Sac ya da plaka halinde bulunan orta karbonlu alaşımlı çeliklerin kaynatılmasında kullanılmaktadır. Bakır alaşımların bazıları da tozaltı kaynağı kullanılarak değerlendirilebilir. Düşük karbonlu çeliklerin köşe bölümleri de kaynatılabilir. Buna karşın ifade edildiği gibi yüksek karbonlu olma özelliğine sahip çelik ve dökme demirler için kullanımı söz konusu olmamaktadır. Alüminyum ürünlerde de bu yöntem kullanımı pek mümkün değildir. Genellikle büyük hacimli parçaların kaynaklarında yaygındır.
Tank ya da gemi inşa süreçlerinde sıklıkla yararlanılan kaynak yöntemlerinin başında gelmektedir. Ayrıca büyük çaplı çelik borularda da kullanılmaktadır. LPG özellikli tüplerin imalatlarında ve spiral kaynaklı boruların yapımlarında da kullanımı görülmektedir. Çelik konstrüksiyon imalat işlemlerinde yararlanılan tozaltı kaynağı profil yapımlarında ve otomotiv sektöründe de yararlı olmaktadır. Dolgu ya da kaplama yöntemi olarak da dayanıklılığı arttıran işlemlerde tercihi olurken ilk olarak uygulanan 1933 yılından beri çeşitli faaliyetlerde kullanımı bulunmaktadır.
İşlemler sırasında mutlaka gerekli tedbirlerin alınması hayati öneme sahiptir. Ergimiş kaynak bölgesinin büyük çoğunluğunu oluşturan elektrotun kimyasal kontrolü yapılması da gerekmektedir. Ergime gücü bir hayli yüksek olan büyük çaplı elektrotların aynı zamanda yüksek akım iletmesi bakımından da kullanımı olabilmektedir. Bu durumda derine işleme imkanı ise olumsuz etkilenmektedir. Kullanılan elektrot telleri, orta karbonlu çelik ya da alaşımlı olabilirken toz altı ekipmanları ise yarı otomatik ya da tam otomatik makinelerden oluşmaktadır. Kaynak tabancası el ile de kullanılabileceği gibi sabit olabilir.
