Zirkonyum Nedir? Ne İşe Yarar? Özellikleri ve Kullanım Alanları
Zirkonyum Element Nedir?
Kimyasal bir element olarak periyodik cetvelinde yer alan zirkonyum, 1789 yılı içerisinde Martin Heinrich Kalproth isimli bilim insanı tarafından bulunmuştur. Külrengi beyaz renkli olmasının yanı sıra katı haldedir. Doğada çok yaygın bulunduğu söylenebilirken ABD özelinde Kaliforniya, Florida, Oregon ve İdaho bölgelerinde rastlanılmaktadır. Ayrıca Hindistan, Brezilya ve Avustralya elementin bulunduğu diğer ülkeler arasında önde gelmektedir.
Zirkonyum Özellikleri
Başlıca filizleri Zirkon ve Bedeleyit olan kimyasal element, asitlerle alkalilerin etkisine karşı da oldukça dayanıklıdır. Havada kırmızı alevle yanarken 90, 91, 92, 94, 96 numaraları taşıyan beş kararlı ve 93, 95, 97 numaraları taşıyan üç kararsız izotopu mevcuttur. Sembolü Zr, atom numarası ise 40 olurken geçiş metali serisindedir. Beyaz görünümlü olan Zirkonyum atom ağırlığı 91,224 olarak hesaplanmıştır. 2700 dereceye kadar ısıya dayanıklı yapıdadır. Bundan dolayı pota yapımında kullanımı bulunurken başlıca oluşan iki mineral zirkonyum silikat ve zirkonyum oksit olarak ifade edilmektedir.
Önerilen Yazı: Talyum Nedir? Zararları Nelerdir?
Doğada saf olarak bulunması için genellikle nadir olarak tanımlanmaktadır. Hafniyum içeren şekilde var olmaktadır. Bundan dolayı kullanım alanlarının birçoğunda işleme girmeden önce ayrıştırılması gerekmektedir. Çokluğu açısından bir değerlendirme yapılması gerekirse bakır, nikel kurşun, kalay ve çinko gibi bolca bulunan metallerin toplamından çok daha fazla zirkonyum cevheri olduğu söylenebilir. Bu durumda ne kadar çok olduğunu göstermektedir.
Zirkonyum Kullanım Alanları
Büyük çaplı yakıtların kullanıldığı endüstri araçların kullanımı var olan Zirkonyum, oldukça farklı şekillerde de karşımıza çıkmaktadır. Özelikleri açısından değerlendirildiğinde askeri kullanım alanları da bulunmaktadır. Yanma özelliğinden dolayı kullanılmasının yanı sıra, aşırı dayanıklı yapıda olması da kullanımda çeşitliliği beraberinde getirmektedir.
Yakıtların koruyucu kılıflarında da yapısından ötürü kullanımı vardır. Ayrıca kimya endüstrisinde sıklıkla kullanılan araç-gereçlerin yapımında da rolü büyüktür. Özellikle büyük çaplı deneylerde zarar görmemesini sağlayan dayanıklı yapısından dolayı kullanımı tercih edilmektedir. Çok aşırı bulunuyor olması da sanayinin farklı kollarında kullanım alanları geliştirmesi açısından önem taşır.
Önerilen Yazı: Uranyum Nedir? Ne İşe Yarar?
Kemik cerrahisi ya da elektronik tüplerin yapımlarında da kullanılan kimyasal elementin korozyona karşı son derece dayanıklı olması da alet yapımlarını peşi sıra getirmektedir. Niobyum ile alaşım etkisiyle süper iletken özellikli mıknatısların üretilmesinde de yarar sağlamaktadır.
Nükleer Enerji süreçlerinde de zirkonyum kullanımı bulunmaktadır. Ancak içerisinde var olan hafniyumdan tamamen arındırılmasından sonra kullanımı olmaktadır. Bunun nedeni ise termal nötronlarının hafniyumun tarafından absorbe edilme durumudur. Kaplama süreçlerinde ise uranyumla birlikte kullanılmaktadır. Bazı gazların bir araya getirilmesinde ya da ayrıştırılmasında da ilk akla gelecek zirkonyum olmaktadır.
Zirkonyum Ne İşe Yarar?
Sahip olduğu özelliklerden dolayı bomba yapımlarında yararlanılan zirkonyum, çeşitli işlemlerle çok farklı amaçlar içinde kullanılabilir. Doğal haliyle var olmasının yanı sıra, suni şekillerde de faydalı olduğu kanıtlanmış durumdadır. Seramik kaplamaların dışında estetik diş uygulamaları, tıbbi işlemlerin oluşturulmasında tercih edilmektedir. Askeri ya da enerji sektörlerinin vazgeçilmezi konumunda olduğunu söylemek de yanlış olmayacaktır. Kuyumculuk özelinde ise “kübik zirkonya” olarak kullanıldığı da görülmektedir.
