Etanol (Etil Alkol) Nedir? Özellikleri, Çeşitleri?

Etanol ya da diğer bir adıyla etil alkol; uçucu, renksiz ve yanıcı bir organik bileşiktir. Formülü C2H5OH olan etanol, karakteristik bir kokuya sahip olması ile öne çıkarken solvent, antiseptik, yakıt ve donma noktasının düşük olmasından dolayı termometre ve bazı araçlarda antfriz olarak kullanılmaktadır. Aynı zamanda günümüzde tüketilmekte olan alkollü içeceklerde de etanol bulunmaktadır. 78,4 derecede kaynayan etanol, -114,5 derecede donmaktayken müthiş bir uçucudur. Oda sıcaklığında dahi uçucu özelliklere sahip olması ile bilinir. Bu içerikte, etanol hakkında bazı detayları ele alacağız.

Etanol oldukça köklü bir geçmişe sahip olan ve neredeyse tüm dünyada yasal olarak kabul edilen tek narkotik etkilere sahip olan maddedir. Fakat insan sağlığı açısından hem fizyolojik hem de psikolojik anlamda birçok zararı bulunmaktadır. Ayrıca, çeşitli sosyolojik araştırmalara göre; sosyolojik açıdan da olumsuz etkilere sahip olan bir maddedir.

Günümüzde etil alkol, ülkemizde birçok kişi tarafından bireysel olarak üretilmekte ve alkollü içecek yapımında kullanılmaktadır. Bunun en büyük sebeplerinden birisi de alkollü içki fiyatlarının ülkemizde hayli yüksek olmasıdır. Fakat evde etil alkol üretmekten kesinlikle kaçınılması gerekiyor. Etil alkol üretimi esnasında ortaya metanol de çıkmaktadır. Ortaya çıkan metanol genelde zararsız oranlarda olsa da yüksek oranda çıkma ihtimalide bulunmaktadır. Yani, her ne kadar deneyimli kişiler tarafından yapılıyor olsa da ortaya çıkan metanol miktarı kesinlikle kontrol edilmelidir. Aksi takdirde metanol zehirlenmesinden kaynaklı can kaybı yaşanması muhtemel bir olaydır.

Etanol Üretim Çeşitleri Nelerdir?

Alkol üretim çeşitlerini ele aldığımızda etanol üretiminde öne çıkan yöntemlerin asetaldehidin indirgenmesi, fermantasyon ve etilen hidrasyonu olduğunu görmekteyiz. Bu yöntemlerle elde edilen etil alkolün günümüzde en sık kullanılmakta olduğu alan, alkollü içeceklerin üretimidir. Neredeyse bütün alkollü içeceklerin içerisinde etil alkol bulunmaktadır. Ayrıca iyi bir çözücü olmasından dolayı esans yapımında ve parfümeride de kullanılmakta olan bir bileşiktir. Diğer yandan baktığımızda, fosil yakıtların yüksek fiyatlara sahip olduğu ülkelerde motor yakıtı olarak kullanıldığı da görülmektedir. Fakat hızlı bir şekilde yandığı için fosil yakıtlar kadar verim sağlamamaktadır.

Önerilen Yazı: Talyum Nedir? Zararları Nelerdir?

Ülkemizde ise genellikle buğday kullanılarak üretilmektedir. Etil alkol üretiminde kullanılan buğday, sofralarda kullanılmayan bir buğday çeşididir. Genellikle alt kalitede buğdaylardan oluşmaktadır. Üretim esnasında herhangi bir şekilde zararlı gaz salımı da gerçekleşmediği için sıkça tercih edilmektedir. Ek olarak, üretim esnasında ortaya çıkan karbondioksit sıvı hale getirilir ve başta gazlı içecekler olmak üzere gıda sektöründe kullanılır. Ayrıca, buğdaydan geriye kalmakta olan posa da hayvan yemi olarak kullanılmaktadır. Bu sebeple alt kalite olan ve gıda sektöründe kullanılmayan buğdaydan, ciddi bir verim sağlanmış olur.

Etil Alkolün Kullanım Alanları

Etil alkol kullanımı genel olarak alkollü içkilerle sınırlı sanılmaktadır. Fakat özellikle de tıp sektöründe etil alkol oldukça geniş bir kullanım alanına sahiptir. Genel olarak etil alkol kullanım alanları ise şu şekilde sıralanabilir;

Antiseptik Olarak Alkol Kullanımı

Etanol, el temizleyici jel ve ıslak mendillerde en sık kullanılan antiseptiktir. Bakteri, mantar ve virüsler üzerinde yok edici etkilere sahip olmasından dolayı tercih edilmektedir.

Etanolün Panzehir Olarak Kullanımı

Etanol, etilen glikol ve metanol zehirlenmelerinde panzehir olarak kullanılmaktadır. Halk arasındaki bilinen adıyla sahte alkol (metanol) zehirlenmesi durumunda etil alkol kullanılır. Etanol, oral ya da IV (damar yolu) ile verilerek, vücutta bulunan metanolün parçalanması hedeflenir.

Etanolün Çözücü Olarak Kullanımı

Tıbbi alanda etanol, suda çözünme yetisi bulunmayan pek çok ilacı çözmek için kullanılmaktadır. Ağrı kesiciler, soğuk algınlığı ve öksürük ilaçları çözmek için %1 – %25 arasında etanol kullanılabilmektedir.

Ayrıca parasetamol, ranitidin, demir takviyeleri, manitol, sülfametoksazol ve öksürük şurupları gibi 700’den fazla tıbbi ilaçta etanol bulunmaktadır.

Alkol Olarak Kullanımı

Halk arasında en çok bilinen alkol kullanım alanıdır. Alkol, santral sinir sistemi üzerinde depresan etkileri yaratan bir maddedir. Bu açıdan değerlendirildiği takdirde en çok kullanılmakta olan psikoaktif ilaçlar arasında yer almaktadır.

Alkollü içkiler, insanların psikoloik açıdan geçici bir rahatlama ve serbestiyet durumu yaşamalarına neden olmaktadır. İnsanları genellikle daha konuşkan ve duygularını açıkça ifade edebilen, duygularını bastıramayan bir hale sürüklemektedir. Ayrıca karar verme – yargılama mekanizmasının da bozulmasına neden olmaktadır.

Yüksek dozda etanol tüketimi; bilişsel fonksiyonlarda bozukluk, bilinç kaybı, uykuya eğilim ve ölüm ihtimallerini de beraberinde getirmekte olan bir durumdur.

Kaynaklar: